Mobbing ile mücadele

Son bir yılda dünyada ortaya çıkan ve hayatımızın odak noktasına yerleşerek tüm yaşamımızı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi ile birlikte gözler sağlık sektörüne çevrilmiş durumdadır. Yazılı ve görsel medyada sağlık çalışanları hakkında olumlu olumsuz birçok haber yer almaktadır. Bakanlığın en son attığı adımda sağlıkta şiddet yasası genişletilmiş ve cezalar arttırılmıştır. Toplumun sağlık çalışanlarına olan bakış açısı değişerek gerek minnet duygusu daha fazla ortaya çıkmış ve şiddet vakalarına olan tepki büyümüştür. Ancak sağlık çalışanı dışında görülen şiddetin yanı sıra sağlık çalışanlarının maruz kaldığı mobbing göz ardı edilemez durumdadır.

Şiddetin ve tacizin bir türü olarak görülen mobbing kavramı, eylemin ancak işyeri ile sınırlı olması gibi bir özelliğe sahip olduğu için diğer şiddet ve taciz türlerinden daha ilk başta farklılaşmaktadır. Mobbing kavram olarak işyeri zorbalığı, işyerinde duygusal saldırı, işyerinde psikolojik baskı veya işyerinde psikolojik terör gibi çok farklı anlamlarda kullanılabilmektedir. Mobbingi diğer şiddet türlerinden ayıran en belirgin özelliği kişinin çalışma ortamında yaşadığı psikolojik saldırı ya da rahatsız edilme şeklidir. Endüstri Psikologu Leymann işyerinde yaşanan psikolojik tacizi mobbing olarak tanımlamıştır. Mobbing bir işyerinde bir veya birkaç kişi tarafından bir kişiye yönelik sistematik düşmanca ve etik olmayan davranışlardır.  Ayrıca mobbinge uğrayan kişi yaşadığı toplumda aciz ve savunmasız hale de gelmektedir. Hastaneler sürekli dinamik sirkülasyonun olduğu, çatışma ve sürtüşmelerin, çıkar mücadelelerinin olduğu bir yerdir ve her an bu olumsuzluklar neticesinde mobbingin sergilenmesi mümkündür. Yoğun çalışma temposu içinde yaşanan krizler yöneticilerin çalışanlara ya da çalışma arkadaşlarının birbirlerine yönelik yaptığı olumsuz davranışlar ve ifadeler geçici bir durum olabilirler. İş hayatında yaşanan psikolojik taciz ya da şiddetin mobbing olarak sayılabilmesi için sürekli hale gelmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Mobbingte ısrarla tekrarlanan ve sürekli devam eden davranışlar söz konusudur. İşyerinde çeşitli mobbing davranışları vardır. Bunlar; dedikodu, alay, çalışanın tecrit edilmesi, önemli bilgilerin saklanması, çalışanın kısa aralıklarla başka birimlere servislere gönderilmesi, kişinin niteliğine uygun olmayan işlerin verilmesi, aşırı iş yükü, sürekli eleştiriler yaparak çalışanın yeteneklerinden şüphe etmesine ve özgüveninin azalmasına neden olmak, cinsel taciz bu davranışlara örnektir.

Mobbingin olduğu yerde çalışanları motive eden, güven sağlayan, örgütsel bağlanmaya ve iş tatminine katkı sağlayıcı tüm faktörler ortadan kalkmakta ve bunun yerini, tatminsizlik, örgütsel çatışma, iş gören devir hızında artma, verimsizlik ve etkinsizlik almaktadır. Mobbing sadece uygulandığı kişiyi değil, tüm sistemi baştan aşağı etkilemektedir.

Sağlık kurumları çok sayıda ve farklı uzmanlık dalları olan personellerin bir arada çalıştığı örgütler olduğu için mobbing sağlık kurumlarında diğer sektörlere oranla daha fazla görülen ve önlem alınması gereken bir güvenlik riskidir.

Yapılan çalışmalar sağlık sektöründe kişilerin eğitim düzeyi arttıkça mobbinge maruz kalma oranları azalmaktadır. Bundan dolayı mobbing ile mücadele de en etkin yolun çalışanların bilinçlendirilmesi olduğu görülmektedir. Mobbing uygulayan yönetici ya da kişilerin stres altındaki ortamdan çıkarılarak görev yetki ve sorumlulukları keskin çizgilerle belirlenmesi gereklidir. Mücadele noktasında ise cezai yaptırımların caydırıcı şekilde arttırılması ve mobbing kriterlerinin ölçekle belirlenmesi gereklidir. Sağlık camiasından basına yansıyan olaylarda görsel, yazılı ve sosyal medya kurum yöneticileri ve hükümet tarafından kişilerin bilinçlendirilmesi noktasında kamu spotlarıyla zenginleştirilmelidir. Sağlık çalışanlarının en çok maruz kaldığı mobbing davranışları arasında yer alan sürekli yer değişikliği işlemlerinin standart bir çizgiye oturtulması gereklidir. Bunun içinde sağlık çalışanlarının belirli bir alanda uzman kişilerden oluşması için yetkinlik düzeylerinin kurs ve seminerlerle arttırılarak, uzmanlık aldığı alan dışında görev yaptırılmaması sağlanması gereklidir. Ayrıca çalışanların işe bağlılık düzeyini yükseltecek pozitif bir ortamın yaratılması ve kişilerin başarılarının ödüllendirilmesi gereklidir. Çalışanların iş doyum düzeyinin yüksek olduğu kurumlarda mobbing ciddi oranda azalacak ve kurum uzun vadede verim katsayısı yükselecektir.

Etiketler
mobbing
sağlık çalışanları