Dünya çapında geliştirilmekte olan yüzlerce Covid-19 aşısı adayı var. Bunların karşılaştıkları zorluklardan bazıları, büyük dozlar gerektirmeleri, karmaşık üretim ve soğuk zincir nakliye ve depolamanın gereklilikleridir. Güvenli, düşük dozlarda etkili, üretmesi kolay ve dondurucu dışında stabil olan ultra yüksek bir aşı, küresel ölçekte Covid-19’a karşı aşılamayı mümkün kılabilir.
Seattle Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi bilim insanları, farelerde Covid-19 enfeksiyonlarından iyileşen insanlarda görülenden on kat daha yüksek seviyelerde virüs nötralize edici antikorlar üreten yenilikçi bir nanopartikül aşı adayını bildirdi. Aşı adayı klinik olarak geliştirmek için iki firmaya transfer edildi. Bu çalışma, "SARS-CoV-2 için tasarlanmış protein nanopartikül aşıları ile güçlü nötralize edici antikor yanıtlarının ortaya çıkarılması" başlığıyla Cell dergisinde yayımlandı.
DÜŞÜK DOZDA BİLE 10 KAT FAZLA ANTİKOR
Birçok önde gelen Covid-19 aşısı adayının dayandığı çözünebilir SARS-CoV-2 Spike proteini ile aşılama ile karşılaştırıldığında yeni nanopartikül aşısı, altı kat daha düşük dozda bile farelerde on kat daha fazla nötralize edici antikor üretti.
Çalışmanın sonucunda elde edilen veriler bağışıklamadan sonra, bağışıklık belleği ve dayanıklı bir aşı etkisi için kritik olabilecek güçlü bir B hücresi cevabı gösterdi. Nanoparçacık aşısı, insan olmayan primatlara tek bir doz uygulandığında, Spike proteini üzerindeki birçok farklı yeri hedefleyen nötralize edici antikorlar üretti. Araştırmacılar, bu aşıyla virüsün mutasyona uğramış türlerine karşı da koruma sağlanabileceğini belirtiyor.
Çalışmanın araştırmacılarından Dr. King bu aşı adayının etkisinin, kararlılığının ve üretilebilirliğinin onu, araştırılan diğerlerinden ayırdığına dikkat çekti. Birleştirilmiş nanopartiküllerin yüksek verimi ve stabilitesi, nanopartikül aşılarının üretiminin oldukça ölçeklenebilir olacağını göstermektedir.
VİRÜSÜ TAKLİT
Üretim şeması, koronavirüs proteinlerinin, Covid-19'a karşı bir aday aşı oluşturmak için bilgisayar tarafından tasarlanmış bir nanopartikül platformuna nasıl eklendiğini gösteriyor. Aşı adayı, Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar tarafından hayvan modellerinde tasarlanmış ve test edilmiştir. 60 parça koronavirüs proteininin (açık gri) nanopartikülleri (koyu gri) süslediği bir ultra-potent Covid-19 aşısı adayı tasviri. Aşı adayı, UW Tıp Protein Tasarımı Enstitüsü’nde geliştirilen yöntemler kullanılarak tasarlandı. Aşının moleküler yapısı kabaca bir virüsünkini taklit eder ve bu, bağışıklık tepkisini tetikleme kabiliyetinin artmasını açıklayabilir. (Ian Haydon / UW Tıp Protein Tasarımı Enstitüsü)
AYDINLIK/ ŞEHİME G. TEMEL