Habertürk gazetesi yazarı Nagehan Alçı’ya konuşan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca şunları söyledi:
NİSAN AYINDAN SONRA GELECEK AŞIYI BEN NE YAPARIM?
Neden Pfizer BioNTech değil de CoronaVac?
Bakan Fahrettin Koca’ya göre iki cevabı var bu sorunun:
1) Zamanlama ve miktar. CoronaVac çok büyük adetlerde ve hemen geliyor. BioNTech ise esas Nisan sonuna ve ondan sonra da 2021 sonuna kadar yayarak verebiliyor. Hâlbuki Nisan ayında kendi aşımız büyük ihtimalle elimizde olacak.
Bakan Koca "Nisan ayından sonra bizim aşı hazır olacak, dışarıdan almaya ihtiyacımız kalmaz. O tarihten sonra gelecek aşıya değil hemen gelecek aşıya ihtiyaç var." diye ekledi.
2) CoronaVac daha az riskli. Pfizer ve Moderna’nın aşı geçmişleri yok. Bunlar kanser için MRNA tekniği ile üretim yapıyorlar. Sinovac ise aşı konusunda 10 yıldır çalışan, influenza için de aşı geliştirmiş bir şirket.
PFIZER ALERJİK OLANLAR VE KANSER HASTALARINDA PROBLEM
İngiltere’de yapılmaya başlanan Pfizer BioNTech aşısı için esas bomba iki gün önce patladı.
2 kişide ciddi reaksiyon görülünce bu aşının ilaç ve gıda alerjisi olanlarla kanser hastalarında kullanılmaması gündeme geldi.
Fahrettin Koca’ya bu gelişmeyi sorduğumda "Bugün modern dünyada gıda alerjisi olmayan mı var? Bu gelişme Pfizer aşısı ile ilgili çok büyük sorun. Bakın CoronaVac’ta böyle riskler yok, tanıdığımız bildiğimiz, inaktif aşı CoronaVac." dedi.
YETMEZ DENDİ HALBUKİ 2 MİLYON ZATÜRRE AŞISI ELİMİZDE HALA BEKLİYOR
Bu yıl zatürre aşısı ve grip aşısı çok konuşuldu, çok talep edildi ve Sağlık Bakanlığı yeterli miktarda aşı temin etmediği için çok eleştirildi.
Bakan Koca zatürre ve grip aşıları ile ilgili çok ilginç bir şey söyledi:
"Herkes üzerimize geldi. Miktar yetersiz dendi ama şu an elimizde 2 milyon zatürre aşısı var ve bekliyor."
ZATÜRRE AŞISI OLAN COVID-19 AŞISINI DA ÜST ÜSTE YAPTIRABİLİR Mİ?
Koca şu cevabı verdi: "Bilim Kurulu ile henüz kesin bir süre netleştirmedik ancak araya 2-3 haftalık bir zaman koyarak tabii ki yaptırılabilir. Hiçbir sakıncası yok."
GRİP AŞISI TARTIŞMASINA NE DİYOR?
Peki ya grip aşısı diye sorulunca "900 bin grip aşısı yaptık. Toplam 2 milyon 300 bin almıştık. 600 bin sağlık çalışanlarına yaptık gerisi hala elimizde. Sağlık çalışanlarının da yarısı yaptırmak istedi. Geri kalanı istemedi. Bu sene kıyamet koptu grip aşısı diye, geçen sene kaç sağlık çalışanı yaptırmıştı bütün Türkiye’de size söyleyeyim. Sadece 55 bin."
AŞIYA TEŞVİK İÇİN SAHAYA İNECEĞİZ
Peki ya Covid aşısında da rakamlar istenilen seviyeye ulaşmazsa?
Ya insanlar tereddüt ederse?
"Aşıyı teşvik etmek için Covid geçiren ile aşı yaptıran arasındaki farkı var gücümüzle anlatacağız. Akıl ve bilim yolunu hep ifade edeceğiz." dedi Koca ve ekledi:
"Göreceksiniz, o saydığınız aşı düşmanları da gelip aşı olmak isteyecek. Bundan emin olun."
“Kamu spotu gibi çalışmalar düşünüyor musunuz?” diye sorulunca "Her şey olabilir, sahada olacağız." cevabını verdi.
AŞI NERELERDE YAPILABİLECEK?
“26 bin aile sağlığı merkezi, hastaneler, sağlık ocakları, eczaneler…”
Aşının geldikçe dört bir koldan ihtiyaca göre dağıtılması gündemde. "Eczaneler kesin olacak mı?" diye soruluncan "O detayları Bilim Kurulu ile birlikte netleştireceğiz ama bu aşıyı rahatlıkla eczanede yaptırmak mümkün." dedi.
Bakan Koca iddialı. Diyor ki…
"Türkiye ilk basamak sağlık hizmetinde dünyanın sayılı ülkelerinden. ABD, Rusya, Çin birinci basamak hizmetlerde hiç iyi değil. Göreceksiniz ABD’de uygulamada ciddi sorunlar çıkacak. İngiltere iyidir ama Almanya’dan bu anlamda daha donanımlıyız mesela.
Bizim kurduğumuz ilaç takip sistemi var. Başından sonuna görüyoruz, kaydediyoruz. Bakın filyasyon sistemimiz de çok geniş ve örneği az. Ben İstanbul’da tablo vahimleşince duruma bizzat el koydum biliyorsunuz, İstanbul’da 3 kişiden oluşan filyasyon ekip sayısını 620’den 2000’e çıkardık.
Şimdi alarm veren 5 il var, onlarda da benzer şeyleri yapacağız, göreceksiniz tablo aşağı gidecek."
ÇİN'DE ECZANELER SATIYOR, ORADAN BUGÜN DE GETİRMEK MÜMKÜN
CHP milletvekili Murat Emir ısrarla bazı AK Partililerin aşı olmaya başladığını ileri sürüyor, Bakan Koca "Böyle bir şey olamaz, istemeyiz" dediği halde Emir iddiasını sürdürünce ben bir kez daha sordum.
"Hangi aşı olursa olsun bütün aşılar buraya geldikten sonra 2 hafta deneme boyunca incelenip, Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumundan onay almadan kullanılamaz. Bu gelecek her parti için teker teker geçerli. Şu anda denek olmak için başvuranlar dışında kimsenin aşı olmasını onaylamayız ve bu konuda da herkesi uyarıyoruz. Ha şu olabilir, Çin’de bu aşı eczanelerde satılıyor, isteyen herkes gidip alabilir. Alıp getirip burada bir eczaneye yaptırmanın önünde bir engel yok ama bu riskin alınması doğru değil. Buna gerek de yok."
50 MİLYON DOZ AŞI YAPILINCA HER ŞEY NORMALE DÖNER Mİ?
“Şayet plan kağıt üzerindeki gibi işlerse şubat sonunda toplam 25 milyon kişi aşılanmış olabilir. Tabii bu kadar talep olursa…”
25 milyonun aşılanması maskeye, mesafeye elveda, hoş geldin eski günler mi demek?
Fahrettin Koca’ya göre önemli oranda evet, "Çok rahatlarız, açılma büyük oranda başlar." dedi.
18 yaş altı içinde yaz öncesi aşılama başlanacak gibi görünüyor.
"DAHA BÜYÜK BİR KAPANMAYA GEREK OLACAĞINI SANMIYORUM"
Hafta sonları ve gece 21 sonrası sokak kısıtlaması devam ediyor, yılbaşında da kısıtlama olacak. Peki, daha fazlasını, tam kapanma ya da mağazaların, restoranların tümden kapanmasını beklemeli miyiz?
Fahrettin Koca’ya göre bu tedbirlerin sonuçları yavaş yavaş geliyor, şu aşamada daha geniş bir kapanma tahmin etmediğini söyledi.
"ÖLÜ SAYISI TARTIŞMAK SAVAŞTA ŞEHİT SAYISI TARTIŞMAYA BENZİYOR, ÇOK ACI VE ÇOK YANLIŞ"
Ölüm rakamları ile ilgili tartışmalar bitmiyor. Sağlık Bakanlığı pandeminin başından beri bu spekülasyonu sonlandıramadı. Covid ölümleri saklanıyor mu?
Koca’ya, İBB’nin verdiği bulaşıcı hastalık ölümleri ilgili açıklama yaptı ama ben kendisine geçen yıl bu zamanlarda ölenlerin sayısı ile bu yıl ölenlerin sayısı arasındaki farkın büyüklüğünü nasıl açıkladığı soruldu.
"TUİK her yıl olduğu gibi bu yılın da sonunda birçok veri gibi kayıplarımızın sayısını da yayınlayacak, orada göreceğiz. Bu yıl geçen yıllara göre her şeyin farklılaştığı bir durum söz konusu. Ölüm sayısını il il değerlendirmek doğru olmayabilir, çünkü Covid tanısı konanlar oldukları yeri terk edemiyorlar, geçen yıllarda dolaşım çok daha fazlayken bu yıl öyle değil. Tanı nerede konursa orada takip ediliyor. Vefat da orada oluyor. Dolayısıyla toplam sayıya bakmak daha sağlıklı.
Bulaşıcı hastalıkla ilgili açıklama yaptım. Bu yıl her türlü enfeksiyon bulgusu olan tedbir amaçlı bulaşıcı hastalık kategorisine alındı, defin ona göre yapılıyor. Mesela kanser hastalarının büyük çoğunluğu kanserden değil vücutlarındaki bir enfeksiyondan hayatlarını kaybederler onları da bulaşıcı hastalık kategorisine yazıyorlar. Ben ölü sayıları üzerinden spekülasyonu savaşta şehit sayısı üzerinden spekülasyon yapmaya benzetiyorum. Çok acı, çok yanlış."
İLAÇ VE ERKEN TANIDA ÇOK İLERİDEYİZ
Peki, Türkiye’de ölüm oranları görece nasıl bu kadar düşük?
Onu da erken tanı ve ilaç tedavisi politikası ile açıkladı Sağlık Bakanı. Martta Covid pozitiflerde zatürre oranı yüzde 30’lardaydı, eylülde yüzde 6’lara düştü şimdi ise yüzde 3’lerde.
Yaygın test, erken tanı ve filyasyon ile temaslıya ulaşarak ilaç temini sağlamak olarak açıkladı bu azalmayı Koca "Ölüm oranlarındaki seviyeler de bu nedenle düşük" diye ekledi.