Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yeni açıkladığı rehberde sağlık çalışanlarının süreçte ve sağlık hizmetleri verirken bireysel olarak yapacakları,sorumlulukları ve nasıl önlem almaları gerektiğini anlattı. Sağlık hizmeti sunan çalışanlar için yayınlanan rehberin içerği ise şöyle:
KORONAVİRUS HASTALIĞI (COVID-19) SALGINI:
Sağlık Çalışanlarının Hakları, Rolleri Ve Sorumlulukları Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Ve Güvenliği
Koronavirüsler hem hayvanlara hem de insanlara bulaşabilen, Coronaviridae ailesine mensup virüslerin oluşturduğu bir gruptur. İnsan koronavirüsleri soğuk algınlığına benzer hafif hastalığa yol açabilirken diğerleri daha ciddi sonuçlar vermektedir (örneğin MERS – Orta Doğu Solunum Sendromu ve SARS – İleri Derecede Akut Solunum Sendromu gibi). İnsanlarda daha önce tespit edilmemiş olan yeni koronavirüs ise Çin’in Wuhan kentinde Aralık 2019’da ortaya çıkmıştır.
Belirtiler ve semptomlar arasında solunumla ilgili olanlar, bu arada ateş, öksürük ve solunum güçlüğü yer almaktadır. Daha ağır vakalarda ise enfeksiyon pnömoniye, ileri derecede akut solunum sendromuna ve kimi zaman da ölüme yol açabilmektedir. COVID-19’un yayılmasını önlemeye yönelik standart tavsiyeler, ellerin sık sık su ve sabunla yıkanması ya da alkollü bezle silinmesi; öksürme ve hapşırmada ağzın ve burnun kol içiyle ya da kullanılıp atılacak mendille kapatılması; ateşi ve öksürüğü olanlarla yakın temastan kaçınılmasıdır.
DSÖ bu yeni virüse ilişkin bilimsel bilgilerin yaygınlaştırılması, halkın sağlığını korumak ve salgının daha da yayılmasını önleme adına yapılması gerekenler hakkında zamanında tavsiyelerde bulunulması için küresel uzmanlarla, hükümetlerle ve ortaklarla yakın mesai içindedir.
Çalışan sağlığı ve iş güvenliği dâhil sağlık çalışanlarının hakları, rolleri ve sorumlulukları
Herhangi bir salgına karşı verilen mücadelede sağlık çalışanları ön saflarda yer alırlar ve bu nedenle salgına yol açan patojenle (bu son örnekte COVID-19) enfekte olma riski altındadırlar. Sağlık çalışanlarının karşılaştıkları risk ve tehlikeler arasında patojene maruz kalmanın yanı sıra uzun çalışma saatleri, psikolojik stres, aşırı yorgunluk, mesleki tükenme, damgalanma, fiziksel ve psikolojik şiddet yer almaktadır. Elinizdeki bu belge, iş güvenliğini ve sağlığını korumaya yönelik özel önlemler dâhil olmak üzere sağlık çalışanlarının haklarını ve sorumluluklarını ele almaktadır.
Sağlık çalışanının hakları arasında, sağlık tesislerindeki işverenlerin ve yöneticilerin aşağıdaki sorumlulukları yerine getirmeleri de yer almaktadır:
• iş güvenliği ve sağlığı alanındaki risklerin asgariye indirilmesi için gerekli önleyici ve koruyucu önlemlerin alınmasında genel sorumluluğun üstlenilmesi;
• aşağıdakiler dâhil olmak üzere iş güvenliği ve sağlığı alanında bilgi, talimat ve eğitim verilmesi;
• enfeksiyon önleme ve kontrolü alanında bilgi güncelleme eğitimi ve o kişisel koruyucu donanımının (KKD) giyilmesi, çıkartılması ve imhası);
• kuşkulu ya da teyit edilmiş COVID-19 hastalarıyla
ilgilenen sağlıkçılara ve diğer personele yeterli miktarlarda enfeksiyon önleme
ve kontrolü ve KKD malzemeleri temin edilmesi (maske, eldiven, koruyucu gözlük,
üstlük, el antiseptiği, sabun ve su, temizlik malzemeleri); öyle ki sağlık
çalışanları iş güvenliği ve sağlığıyla ilgili giderleri kendi ceplerinden
karşılama durumunda kalmasınlar;
• COVID-19’la ilgili teknik güncellemelerin personele anlatılması;
hastaların değerlendirilmesi, önceliklerin belirlenmesi, test ve tedavi
edilmesi için uygun araçların temini, enfeksiyon önleme ve kontrol bilgilerinin
hastalar ve kamuoyuyla paylaşılması;
• gerektiğinde, kişisel güvenlik açısından uygun önlemler
alınması;
• sağlık çalışanlarının, kana, solunum sisteminden gelen
ifrazata ya da şiddet olaylarına maruz kalma durumlarını herhangi bir
suçlamayla karşılaşma endişesi olmadan bildirebilecekleri ortamlar oluşturma;
mağdurlara destek dâhil olmak üzere ivedi takip önlemleri alınması;
• çalışanlara, kendi kendini değerlendirme, semptom
bildirimi ve hastalıkta evde kalma gibi konularda tavsiyelerde bulunma;
• yemek ve dinlenme aralarıyla birlikte uygun çalışma
saatleri uygulamasını sürdürme;
• işlerinin güvenlik ve sağlıkla ilgili yönleri konusunda
çalışanların görüşlerinin alınması ve mesleki hastalık vakalarının iş
müfettişliklerine bildirilmesi;
• işveren telafi edici/giderici eylemde bulununcaya kadar,
yaşama ya da sağlığa yönelik sürekli veya ciddi bir tehlike arz eden çalışma
ortam ve durumlarına geri dönmek zorunda olmama;
• yaşamlarına ya da sağlıklarına yönelik yakın ve ciddi bir
tehdit oluştuğuna ilişkin makul gerekçeleri olduğu durumlarda çalışanlara,
kendilerini bu tür ortam ve durumların dışında tutma haklarını kullanma izni
tanınması. Bir sağlık çalışanının bu hakkı kullanması halinde olumsuz herhangi
bir sonuca karşı korunması;
• işyerinde COVID-19 kapılması durumunda tazminat,
rehabilitasyon ve tedavi haklarının gözetilmesi ve karşılanması. Böyle bir
durumda enfeksiyon kapılması mesleki bir maruz kalma durumu, ortaya çıkan
hastalık da meslek hastalığı sayılmalıdır,
• zihinsel sağlık ve danışmanlık kaynaklarına erişim
sağlanması ve
• yönetimle çalışanlar ve/ya da temsilcileri arasındaki
işbirliğine olanak tanınması. Sağlık çalışanlarının yapması gerekenler:
• yerleşik iş güvenliği ve sağlığı işlemlerine uygun hareket
edilmesi, başkalarını sağlık ve güvenlik risklerine maruz bırakmama, işveren
tarafından düzenlenen iş güvenliği ve sağlığı eğitimine katılma;
• hastaların değerlendirilmesinde, önceliklerinin
belirlenmesinde ve tedavisinde mevcut protokollere başvurulması;
• hastalara saygılı biçimde, değer vererek ve müşfik
davranılması;
• hasta mahremiyetinin korunması;
• kuşkulanılan ve teyit edilen vakalarda yerleşik halk
sağlığı bildirim usullerinin hızla uygulanması;
• enfeksiyon önleme ve kontrol ve halk sağlığı alanlarında
doğru bilgilerin, ne semptom görülen ne de risk altına olan, ancak endişeli
kişiler dâhil olmak geniş bir kesime ulaştırılması ya da mevcut bilgilerin
pekiştirilmesi;
• kişisel koruyucu donanımın gerektiği gibi giyilmesi,
kullanılması, çıkartılması ve imhası;
• hastalık belirtilerini kendinde izleme ve ortaya çıkarsa
kendini yalıtma ya da hastalığı yöneticilere bildirme;
• destekleyici müdahaleleri gerektiren rahatsız edici bir
stres ya da zihinsel sorunlar yaşıyorlarsa yönetime bu konularda tavsiyelerde
bulunma ve
• yaşamı ya da sağlığı yakından ve ciddi biçimde tehdit eden bir tehlikenin varlığına ilişkin makul gerekçelere dayalı fikre sahip olmaları durumunda bu durumu üstlerine bildirmeleri.
Yeni yorum ekle