![](/sites/default/files/wp-content/uploads/2020/03/0-1875.jpg)
Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
deep web search <a href=…
deep web search <a href="https://mydarkwebmarketplace.com/ ">dark internet </a>
darknet market links <a…
darknet market links <a href="https://premiumwebdruglinks.shop/ ">darknet sites </a>
deep web links <a href=…
deep web links <a href="https://mrmarketonion.shop/ ">deep web drug url </a>
deep web markets <a href=…
deep web markets <a href="https://mrdarknet.link/ ">darkmarket list </a>
tor market <a href="https:/…
tor market <a href="https://mydarkwebmarketslink.link/ ">deep web drug store </a>
cialis 40mg uk <a href=…
cialis 40mg uk <a href="https://getclspl.com/">tadalafil uk</a> buy viagra 50mg sale
darknet seiten <a href=…
darknet seiten <a href="https://privatedarkmarket.com/ ">dark market </a>
best darknet markets <a…
best darknet markets <a href="https://mytordarknetmarket.shop/ ">how to access dark web </a>
imuran 100 mcg usa <a href=…
imuran 100 mcg usa <a href="https://buyprotoni.com/">pantoprazole 40mg us</a> sildenafil 100mg price
dark web sites <a href=…
dark web sites <a href="https://onionmarkets-darknet.shop/ ">best darknet markets </a>
imuran 100mcg tablet <a href…
imuran 100mcg tablet <a href="https://buyproventi.com/">purchase imuran sale</a> buy sildenafil 100mg for sale
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://mrdarkmarket24.com/ ">darkmarket 2022 </a>
cialis usa <a href="https:/…
cialis usa <a href="https://buyclspi.com/">Buy generic cialis</a> order viagra for sale
darknet site <a href="https…
darknet site <a href="https://onion-darknetmarkets.shop/ ">tor marketplace </a>
tadalafil 40mg oral <a href=…
tadalafil 40mg oral <a href="https://gefluoxetinep.com/">order generic prozac 40mg</a> sildenafil without a doctor's prescription
dark web websites <a href=…
dark web websites <a href="https://onionmarkets-darknet.link/ ">dark web link </a>
buy cialis 5mg pill <a href=…
buy cialis 5mg pill <a href="https://buyvg50mg.com/">trusted online sites for viagra</a> viagra brand
dark markets 2023 <a href=…
dark markets 2023 <a href="https://mydeepmarketsweb.link/ ">deep web search </a>
dark web links <a href=…
dark web links <a href="https://mrdarkweb.link/ ">dark website </a>
rx pharmacy online cialis <a…
rx pharmacy online cialis <a href="https://buyclspi.com/">Cialis online store</a> sildenafil online order
dark markets 2022 <a href=…
dark markets 2022 <a href="https://premiumwebdruglinks.com/ ">tor market </a>
darknet market lists <a…
darknet market lists <a href="https://premiumdarkmarketsonion.link/ ">dark web sites links </a>
darknet drug market <a href…
darknet drug market <a href="https://premiumdarkmarketsonion.com/ ">dark web markets </a>
cialis next day <a href=…
cialis next day <a href="https://getclspl.com/">cialis savings card</a> sildenafil 25mg
dark market onion <a href=…
dark market onion <a href="https://mydarkwebmarketplace.shop/ ">deep web drug store </a>
dark net <a href="https:/…
dark net <a href="https://mytordarknetmarket.com/ ">darknet market list </a>
dark web links <a href=…
dark web links <a href="https://premiumwebdrugurl.com/ ">darknet search engine </a>
salbutamol 100 mcg us <a…
salbutamol 100 mcg us <a href="https://sildedfil.com/">viagra sildenafil 25mg</a> order viagra sale
order salbutamol 100 mcg <a…
order salbutamol 100 mcg <a href="https://buyprotoni.com/">buy protonix 20mg</a> overnight delivery viagra
tor markets 2022 <a href=…
tor markets 2022 <a href="https://premiumwebmarketlinks.com/ ">dark market url </a>
imuran brand <a href="https:…
imuran brand <a href="https://buyprotoni.com/">brand protonix 40mg</a> order viagra without prescription
darkmarket <a href="https:/…
darkmarket <a href="https://mrmarketonion.com/ ">dark web market list </a>
dark markets 2022 <a href=…
dark markets 2022 <a href="https://mydeepnetmarket.shop/ ">darknet drug store </a>
drug markets dark web <a…
drug markets dark web <a href="https://mytordarknetmarket.com/ ">dark market 2023 </a>
dark web markets <a href=…
dark web markets <a href="https://mydeepnetmarket.com/ ">dark websites </a>
tadalafil otc <a href="https…
tadalafil otc <a href="https://gefluoxetinep.com/">buy fluoxetine 20mg pill</a> sildenafil australia
buy salbutamol 100mcg pill …
buy salbutamol 100mcg pill <a href="https://buyprotoni.com/">protonix price</a> rx pharmacy online viagra
purchase tadalafil pill <a…
purchase tadalafil pill <a href="https://buyclspi.com/">Sale cialis</a> sildenafil 100mg oral
darkmarket 2023 <a href=…
darkmarket 2023 <a href="https://mydeepdrugstore.shop/ ">deep web sites </a>
oral tadalafil <a href=…
oral tadalafil <a href="https://buyvg50mg.com/">can i buy viagra in a chemist</a> sildenafil for sale
buy salbutamol 100 mcg pills…
buy salbutamol 100 mcg pills <a href="https://buyprotoni.com/">protonix brand</a> order viagra pills
dark web sites <a href=…
dark web sites <a href="https://mydeepdruglinks.link/ ">darknet websites </a>
deep web drug links <a href…
deep web drug links <a href="https://onionmarkets-darknet.com/ ">best darknet markets </a>
order imuran 100 mcg generic…
order imuran 100 mcg generic <a href="https://viafedfil.com/">viagra without prescription</a> viagra 150 mg
tor markets <a href="https:…
tor markets <a href="https://mytormarket24.link/ ">tor darknet </a>
buy imuran pills <a href=…
buy imuran pills <a href="https://buyprotoni.com/">buy generic protonix 40mg</a> pfizer viagra
darknet markets 2023 <a…
darknet markets 2023 <a href="https://premiumwebdarklink.link/ ">the dark internet </a>
darknet sites <a href=…
darknet sites <a href="https://mydarkwebmarketslinks.com/ ">drug markets onion </a>
onion market <a href="https…
onion market <a href="https://mydeepdruglink.link/ ">tor market url </a>
imuran 100mcg cost <a href=…
imuran 100mcg cost <a href="https://viafedfil.com/">viagra online buy</a> order sildenafil for sale
Yeni yorum ekle