COVID-19 ile birlikte pek çok spekülasyon ve yanlış bilgi de hayatımıza girdi. Türk Eczacıları Birliği, yanlış bilginin halk sağlığına tehdit oluşturduğunun bilinciyle Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerinden yola çıkarak “coronavirüs Efsaneleri”ni derleyerek halka doğru bilgi vermek için kolları sıvadı.
BİRİNCİ EFSANE: COVID-19 SICAK VE NEMLI IKLIME SAHIP BÖLGELERDE BULAŞABILIR
Elimizdeki mevcut kanıtlara göre COVID-19 virüsü, sıcak ve nemli havaya sahip bölgeler de dâhil olmak üzere TÜM ALANLARDA bulaşabilir. COVID-19 vakasının bildirildiği bir bölgede yaşıyorsanız ya da böyle bir bölgeye yolculuk yapacaksınız bölgenin iklimine bakmaksızın koruyucu tedbirler alın. Kendinizi COVID-19’a karşı korumak için en iyi yol sıklıkla ellerinizi temizlemektir. Bu yolla ellerinizdeki olası virüsleri yok edersiniz ve gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmanız nedeniyle oluşabilecek bir enfeksiyonu da önlemiş olursunuz.
GERÇEK: YENİ CORONAVİRÜS SICAK VE NEMLİ İKLİMLERDE YAYILABİLİR.
İKİNCİ EFSANE: SOĞUK HAVA YA DA KAR CORONAVİRÜSÜ ÖLDÜRÜR
Soğuk havanın yeni coronavirüsü ya da diğer hastalıkları öldürebileceğine inanmak için herhangi bir neden yoktur. İnsan vücudunun normal sıcaklığı, dış sıcaklık ve hava durumundan bağımsız olarak 36,5°C ila 37°C arasındadır. Yeni coronavirüs karşısında kendinizi korumanın en etkili yolu ellerinizi alkol-bazlı temizleyicilerle ovarak ya da su ve sabunla yıkayarak sıklıkla temizlemektir.
GERÇEK: SOĞUK HAVA YA DA KAR CORONAVİRÜSÜ ÖLDÜRMEZ.
ÜÇÜNCÜ EFSANE: SICAK SUYLA BANYO YAPMAK YENİ CORONAVİRÜS HASTALIĞINA KARŞI KORUR
Sıcak suyla banyo yapmak sizi COVID-19 enfeksiyonundan korumaz. Vücudunuzun normal sıcaklığı, banyo veya duş sıcaklığından bağımsız olarak, 36,5°C ila 37°C arasındadır. Aslına bakılırsa, aşırı sıcak suyla banyo yapmak sizi yakabileceği için zararlı da olabilir. Kendinizi COVID-19’a karşı korumak için en iyi yol sıklıkla ellerinizi temizlemektir. Bu yolla ellerinizdeki olası virüsleri yok edersiniz ve gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmanız nedeniyle oluşabilecek bir enfeksiyonu da önlemiş olursunuz.
GERÇEK: SICAK SUYLA BANYO YAPMAK SİZİ COVID-19 ENFEKSİYONUNDAN KORUMAZ.
DÖRDÜNCÜ EFSANE: COCID-19 SİVRİSİNEK ISIRIĞI İLE BULAŞIR
Bugüne kadar, yeni coronavirüsün sivrisinekler aracılığıyla bulaşabileceğini gösteren herhangi bir bilgi ya da kanıt ortaya konulmuş değildir. Yeni coronavirüsü esas olarak enfekte bir kişinin öksürmesi ya da hapşırması ile ortaya çıkan damlacıklar ya da salya ve tükürük damlacıkları ve burun akıntısı yoluyla yayılan bir solunum virüsüdür. Kendinizi korumak için ellerinizi alkol-bazlı temizleyicilerle ovarak ya da su ve sabunla yıkayarak sıklıkla temizleyin. Ayrıca, öksüren ve hapşıran insanlarla yakın temastan kaçının.
GERÇEK: YENİ CORONAVİRÜSÜ SİVRİSİNEK ISIRIĞI İLE BULAŞAMAZ
BEŞİNCİ EFSANE: EL KURUTMA MAKİNELERİ YENİ CORONAVİRÜSÜ ÖLDÜRMEDE ETKİLİDİR
Hayır. El kurutma makineleri COVID-19’u öldürmede etkili değil. Yeni coronavirüse karşı kendinizi korumak için ellerinizi alkol-bazlı temizleyicilerle ovarak ya da su ve sabunla yıkayarak sıklıkla temizlemelisiniz. Ellerinizi temizledikten sonra kâğıt havlu ya da sıcak hava üfleyen kurutucular ile iyice kurulamalısınız.
GERÇEK: EL KURUTMA MAKİNELERİ 2019-NCOV’U ÖLDÜRMEDE ETKİLİ DEĞİL
ALTINCI EFSANE: ULTRAVİYOLE (MORÖTESİ) DEZENFEKSİYON LAMBASI YENİ CORONAVİRÜSÜ ÖLDÜREBİLİR
UV radyasyonu cilt tahrişine yol açabileceğinden UV lambaları ellerin ya da cildin diğer bölgelerinin sterilizasyonunda kullanılmamalıdır.
GERÇEK: BÖYLE BİR ŞEY YOK
YEDİNCİ EFSANE: TERMAL TARAYICILAR COVID-19 İLE ENFEKTE OLMUŞ KİŞİLERİ TESPİT ETMEKTE NE KADAR ETKİLİ?
Termal tarayıcılar yeni coronavirüs enfeksiyonuna bağlı olarak ateşi çıkan (yani vücut sıcaklığı normalin üzerinde olan) kişileri tespit etmekte etkilidir.
Ancak bu tarayıcılar enfekte olmuş fakat ateşi çıkacak kadar hastalanmamış kişileri tespit edemezler. Çünkü enfekte olan bir kişinin hastalanması ve ateşinin çıkması 2 ilâ 10 gün sürmektedir.
SEKİZİNCİ EFSANE: BÜTÜN VÜCUDUNUZA ALKOL YA DA KLOR SÜRMEK COVID-19’U ÖLDÜRÜR MÜ?
Hayır. Bedeninize alkol ya da klor sürmek hâlihazırda vücudunuza girmiş virüsleri öldürmez. Bu maddeleri sürmek, elbiselerinize ve mukoza zarlarınıza (yani gözlerine ve ağzınıza) zarar verebilir. Hem alkol hem de klorun yüzeylerin dezenfekte edilmesinde faydalı olabileceğini ancak bunların tavsiyelere uygun bir şekilde kullanılmaları gerektiğini unutmayın.
DOKUZUNCU EFSANE: ZATÜRRE AŞISI SİZİ YENİ CORONAVİRÜSE KARŞI KORUR MU?
Hayır. Pnömokok aşısı ve Hemofilus İnfluenza Tip B (Hib) aşısı gibi zatürre aşıları yeni coronavirüs karşısında koruma sağlamaz.
Virüs kendi özel aşısını gerektirecek türde yeni ve farklıdır. Araştırmacılar COVID-19 aşısı geliştirmek için çalışmaktadır ve DSÖ onların bu çabalarını desteklemektedir.
Her ne kadar bu aşılar COVID-19 karşısında etkisiz olsa da sağlığınızı korumanız için solunum yolu hastalıklarına karşı aşı yaptırmanız önemle tavsiye edilir.
ONUNCU EFSANE: BURNUNUZU DÜZENLİ OLARAK TUZLU SU İLE YIKAMAK YENİ CORONAVİRÜS ENFEKSİYONUNU ÖNLEMEDE YARDIMCI OLUR MU?
Hayır. Düzenli olarak tuzlu su ile burun yıkamanın insanları yeni coronavirüs enfeksiyonuna karşı koruduğuna dair herhangi bir kanıt yok.
Düzenli olarak tuzlu su ile burun yıkamanın, tipik soğuk algınlığının daha hızlı atlatılmasında yardımcı olduğuna yönelik sınırlı da olsa bir miktar kanıt vardır. Ancak, düzenli olarak burun yıkamanın solunum enfeksiyonlarını önlediği gösterilmemiştir.
ON BİRİNCİ EFSANE: SARIMSAK YEMEK YENİ CORONAVİRÜS ENFEKSİYONUNU ÖNLEMEDE YARDIMCI OLABİLİR Mİ?
Sarımsak bazı antimikrobiyal özelliklere sahip olabilecek sağlıklı bir besindir. Ancak mevcut salgında sarımsak yemenin insanları yeni koronovirüse karşı koruduğuna dair hiç bir kanıt yoktur.
ON İKİNCİ EFSANE: YENİ CORONAVİRÜS SADECE YAŞLILARI MI ETKİLEMEKTEDİR, YOKSA GENÇLER DE ETKİLENEBİLİR Mİ?
Her yaştan insan COVID-19 ile enfekte olabilir. Yaşlılar ile daha öncesinden astım, diyabet, kalp hastalıkları gibi tıbbi rahatsızlıkları olanlar, virüsün yol açacağı ağır hastalıklara daha yatkın görünmektedir.
DSÖ her yaş grubundan kişilere el ve solunum hijyenine dikkat etmek gibi önlemlerle virüse karşı kendilerini korumalarını tavsiye etmektedir.
ON ÜÇÜNCÜ EFSANE: COVID-19’UN ÖNLENMESİNDE VE TEDAVİSİNDE ANTİBİYOTİKLER ETKİLİ MİDİR?
Hayır, antibiyotikler virüsler üzerinde etkili değildir, yalnızca bakteriler üzerinde etkilidir.
COVID-19 bir virüstür ve bu nedenle de önlenmesinde veya tedavisinde antibiyotik kullanılmamalıdır.
Ancak, COVID-19 nedeniyle hastaneye kaldırıldıysanız, bakteriyel koenfeksiyon ihtimaline karşı antibiyotik alabilirsiniz.
ON DÖRDÜNCÜ EFSANE: KORONİVİRÜSÜ ÖNLENMEK VEYA TEDAVİ ETMEK İÇİN KULLANILABİLECEK HERHANGİ BİR İLAÇ VAR MI?
Bugüne kadar yeni coronavirüsü (2019-nCoV) tedavi edecek ya da önleyebilecek herhangi bir ilaç tavsiye edilmemiştir.
Bununla birlikte, virüsle enfekte olmuş kişiler semptomların hafifletilmesi ve tedavisi için uygun bir bakım almalıdır ve ağır hasta olanlara da kendilerine en uygun destekleyici bakım verilmelidir. Kimi belirli tedavi yöntemleri incelenmektedir ve klinik deneylerle test edilecektir. DSÖ bir dizi ortağı ile birlikte araştırma ve geliştirme çabalarını hızlandırmaya yardımcı olmaktadır.
Yeni yorum ekle