Hepimizin bildiği gibi geçtiğimiz günlerde İçişleri Bakanlığı tam kapanma genelgesini yayınladı. O gün, “Sokağa çıkma yasağı kısıtlamasından muaf olan kişiler ve yerler listesi”ne göz gezdirdiğimde, 43 maddeyi tek tek okurken şunu düşündüm: Muafiyet listesi yayınlanacağına emekliler, işsizler, 65 yaş üstü, öğrenciler evde; geri kalanlar işinde gücünde olacak dense herhalde daha kolay olurdu.
Ortada tam bir kapanma olduğunu düşünmeyen taraftayım. Arttırılmış kısıtlamalar var. Ama bence en can alıcı nokta şu; milyonlarca işçi, emekçi tam kapanma denilen dönemde de çalışmaya devam ediyor, edecek.
Listenin 7. Maddesi şöyle diyor: Üretim ve imalat tesisleri ile inşaat faaliyetleri ve bu yerlerde çalışanlar.
Kapanmanın ilk gününde Metro İstanbul tarafından yapılan açıklamada, “Hatlarımızda yaşanan yolcu yoğunluğu nedeni ile yoğun olan hatlarımızda ek seferler düzenlenmektedir” denildi. Aynı şekilde büyükşehirlerde diğer toplu taşıma araçlarındaki yoğunluklar da dikkat çekici.
DİSK-AR’ın yaptığı açıklamaya göre 26,8 milyonluk istihdamın yaklaşık yüzde 61’i (16,4 milyon) kapanmadan muaf sektörlerde çalışırken, istihdamın yaklaşık yüzde 22’si (6 milyon) kapanmadan kısmen muaf sektörlerde ve yaklaşık yüzde 17’si (4,4 milyon) ise kapanma kapsamındaki sektörlerde çalışıyor.
Pandemide hiç şüphesiz en çok mağdur olan kesimlerden biri işçi sınıfı. Toplu taşımalarda, kalabalık iş yerlerinde, yemekhanelerde mesafe kurallarına dikkat edemeden, çalışmak mecburiyetinde bırakılan kesim değil mi bu kesim?
Metal işçileri, inşaat işçileri, tekstil işçileri, hizmet sektöründe çalışanlar hepsi çalışmaya devam edecekse, virüsü biz tam olarak nerde kontrol altına alıyoruz? Zaten evde olan 65 yaş üstünde mi, öğrencilerde mi? Çalıştığı, işe gidip geldiği sırada virüs kapma ihtimali yüksek olan işçi sınıfı, tam kapanma ile evde korumaya çalıştığımız ailelerini de enfekte etmeyecek mi?
Elbette devam etmesi zorunlu olan sağlık sektörü, güvenlik hizmetleri, enerji sektörü gibi alanların durdurulamaz olduğunun farkındayız. Ama biri çıkıp inşaat sektörünün, tekstil sektörünün nesinin hayati olduğunu söyleyebilir mi lütfen? Ya da bankaların neden açık olacağını? Burada öncelik halk sağlığı mı yoksa ekonomi mi?
Açıkça görülüyor ki konu sadece bir tam kapanma varmış gibi insanlara ekonomik yardım yapılması gerektiği değil. Aslında ortada bir tam kapanma yok. Evinde kalabilen, çalışmamayı tercih edebilenlerle, evine ekmek alabilmenin kaygısında olanlar arasında adaletsizlik; sınıf ayrımcılığı var. Virüs kapma riskine karşın, para kazanmak zorunda olduğu için riski göze alanların, işinden olmaktan korkanların halinden anlayan var mı?
Bu dönem birçok sıkıntıyı peşinden getirecek, aile içi geçimsizlikler, çalışmakta olan nüfusun hastalanmaya devam etmesi, ağır depresyonlar, fiziki rahatsızlıklar...
Maalesef ağır bir tarihsel süreçten, yanlış stratejiler eşliğinde bedel ödeyerek geçiyoruz. Bizim insanlarımız ölüyor.
1 Mayıs sevinci bu sıkıntıların gölgesinde kalsa da, hatalardan yanlışlardan ders çıkararak, insanca yaşamanın umudunda kalmaya devam edeceğiz. Bütün emekçilerin 1 Mayıs’ını en yürekten kutluyorum.