Nöroloji uzmanı Bülent Boz yazdı: Polikliniklerdeki Pregabalin Bağımlılığı Sorunu

medikritik Çar, 23/10/2019 - 18:05

Polikliniklerde madde bağımlılarının hekimleri ilaç yazmaya
zorlaması, uzun zamandır bilinen bir sorundur. Bu sorun büyük hastanelerden çok,
hastaların hekimlere daha kolay ulaşma imkânı bulduğu, güvenlik önlemlerinin
daha düşük olduğu periferdeki ve küçük hastanelerde rastlanmaktadır. Son birkaç
seneye kadar hekimler, hastane yönetimleri ve alınan güvenlik önlemleri ile kısmen
idare edilebilir olan bu durum, günümüzde değişik bir boyuta taşınmıştır.

Önceden toplumda benzodiazepin, amfetamin grubu ilaçlar ve
kenevir türevlerinin bağımlılığı daha sık görülürken, geçen yıllarda ABD
destekli çeteler ve terör örgütleri eliyle narkotik analjezik kullanımı (başta Eroin
olmak üzere) katlanarak artmıştır. Bu durumla paralel olarak, poliklinikleri
Lyrica jenerik ismine sahip Pregabalin molekülünü yazdırmak için taciz eden
yeni bir madde bağımlısı grup gelişmiştir (ilaç firma tarafından ağrı kesici ve
anti-epileptik olarak pazara çıkarılmıştır).

Literatür incelendiğinde, Lyrica’nın eroin bıraktırma
tedavisinde başarılı olduğunu gösteren çalışmalara rastlanabileceği gibi, bundan
daha büyük oranda, eroin bağımlılarının Lyrica kullanma davranışı da
geliştirdikleri, dahası Lyrica kullanımının Eroin’e geçiş öncesi bir basamak
olduğu görülecektir. Bunun yanı sıra, Lyrica kapsüllerinin açılarak damar
yoluyla enjeksiyonunun yapıldığı, sahadaki hekimler tarafından bilinmektedir.
Kısacası, 19. yüzyılın sonunda icat edilen ve akabinde Bayer firması tarafından
legal şekilde pazarlanan Eroin ilacının, bağımlılık ve ölüm bildirimlerinin
artması üzerine devletler tarafından yasaklanmasına benzer bir sürecin başında
olduğumuzu söyleyebiliriz (ilaç firmalarının yüzyıl öncesinden daha nüfuzlu
olması gibi bir ayrıntı hariç).

Geçen günlerde bir meslektaşımızı poliklinikte boğazından
yaralayan kişi de yine Lyrica ve Eroin bağımlısıdır. Bu haberin birçok haber
kanalında “sağlıkta şiddet” başlığı altında tartışılması yanlış olmuştur.
Sağlıkta şiddet elbette toplumda var olan ve çözümü için birçok kurumun
işbirliği yapmasını gerektiren bir olgudur. Buradaki sorun ise sağlıkta şiddet
başlığına indirgenemez, madde bağımlılığı ve ikincil toplumsal etkileri belki
onunla komşu bir sorundur ama sebepleri ve çözümü kabul edilmelidir ki daha farklıdır.

Madde bağımlılığı ile mücadelenin, polisiye tedbirler,
terörle mücadele, AMATEM ve rehabilitasyon merkezlerinin sayısının
arttırılması, genç işsizliğinin azaltılması, eğitim programları gibi birçok
ayağı vardır. Ancak piyasada kolayca bulunan bir ilacın, etkileri ve sonuçları
biliniyorken kısıtlanması da şüphesiz ki gereklidir.

Bu amaçla son zamanlarda Sağlık Bakanlığı çeşitli önlemler
aldı. Lyrica önce normal reçete kapsamından çıkarılarak kırmızı reçete
kapsamına alındı. Daha sonra sadece üçüncü basamak hastanelerde (eğitim
araştırma hastaneleri ve üniversiteler) 3 aylık rapor düzenlenerek
yazılabilmesi halinde geri ödeme kapsamına alındı. Bu önlemler kesinlikle doğru
adımlardır. Ancak yeterli değildir. Madde bağımlılarının polikliniklerdeki
tacizlerine son vermesi için, ilacın kesinlikle yazılamıyor olduğunu bilmeleri
gerekir. Ancak ilaç hala ilgili branşların uzman hekimleri tarafından renkli
reçete sistemine yazılınca, SGK tarafından karşılanmasa da kişiler tarafından
eczanelere bedeli ödenerek alınabilmektedir. Zaten birçok madde bağımlısı,
güvenceli bir işte çalışmıyor olduğundan, ilacı eskiden de hekime yazdırıp
parayla satın alma şeklinde temin etmekteydi.

Atılan adımların sonuç verici olması için, ilaç üzerinde
daha yoğun bir kısıtlanma uygulanmalıdır. Belki reçete kapsamından çıkarılması
ya da en azından sadece seçilmiş merkezlerde yazılabilmesi gibi önlemler
faydalı olabilir. Çünkü ağrı tedavisinde, narkotikler de dahil olmak üzere
birçok alternatif molekül bulunduğu gibi, ilaç bugün epilepsi tedavisinde
neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Toplumsal bir sorun apaçıkken, bunu
derinleştirecek ve polikliniklerde başka sorunlara yol açacak bir ilacın
üzerindeki denetim oldukça önemlidir.

İşin bundan sonrası Sağlık Bakanlığı ile uzmanlık
derneklerinin ortak yaklaşımına düşmektedir. Çok yakın bir zamanda, Türk
Nöroloji Derneği, bazı ilaçların SGK tarafından geri ödeme kapsamına alınması
için Danıştay’a haklı bir dava açmıştır; ancak bu davanın kapsamını
incelediğimizde ne yazık ki Pregabalin’in geri ödeme kapsamına alınma talebinin
de bulunduğunu görüyoruz. Türk Nöroloji Derneği yönetim kurulu üyeleri, tahmin
edileceği üzere, büyük, güvenlikli ve hastaların zor ulaştığı merkezlerde
çalışmakta ve yarı yalıtık halleriyle sorunu yakından tanımamaktadır. Sahadaki
binlerce Nörolog, FTR uzmanı ve Ortopedi doktoru ise madde bağımlılarının
yarattığı tehlikenin ortasında ve korumasızdır. Hiçbir polikliniğin kapısında
polis kontrol noktası bulunmaz. Dolayısıyla davacı konumundaki derneğimiz
şikayetini gözden geçirmeli ve Lyrica için Sağlık Bakanlığı’nın uyguladığı
kısıtlamayı desteklemeli, hatta arttırılmasından yana olmalıdır.

Öte yandan Nöroloji, FTR, Ortopedi uzmanlık dernekleri, AMATEM yetkilileri ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kurulları ortak bir masa oluşturmalı, toplumda büyüyen narkotik madde bağımlılığı ve şüpheli ilaçlar konusunda bir yol haritası çizilmelidir. En son meslektaşımız Kadir Songür’ün bir bağımlı tarafından yaralanmasıyla yeniden gündeme gelen bu sorunun çözümünde artık vakit kaybedilmemelidir. Meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi gönderiyor, yeni hadiselerin yaşanmaması için harekete geçilmesini umuyoruz.

Bülent Boz

Nöroloji Uzmanı

Yorumlar

RichardTob (doğrulanmamış) Çar, 30/07/2025 - 16:04

how to get generic clomid without dr prescription <a href=" https://rightcoachforme.com/author/eafziwiyst/ ">cost cheap clomid without prescription</a> or <a href=" https://greencircle.vmturbo.com/external-link.jspa?url=http://clomidhub… ">can i order generic clomid without a prescription</a>
https://cse.google.mw/url?q=http://clomidhubpharmacy.com where can i buy cheap clomid without a prescription
[url=http://www.google.jo/url?q=http://clomidhubpharmacy.com]can you get generic clomid without dr prescription[/url] where to buy clomid without prescription and [url=https://cyl-sp.com/home.php?mod=space&uid=93515]how to buy clomid for sale[/url] clomid cost

GeorgeJef (doğrulanmamış) Çar, 30/07/2025 - 16:40

where to buy prednisone 20mg no prescription <a href=" http://www.psicologiasaludable.es/user/hawptrvbqm/ ">prednisone drug costs</a> or <a href=" http://mail.cu-cisneros.es/webmail/redir.php?https://reliefmedsusa.com ">prednisone 475</a>
https://clients1.google.com.eg/url?q=https://reliefmedsusa.com generic over the counter prednisone
[url=https://csgotraders.net/linkfilter/?url=https://reliefmedsusa.com]predn… for sale in canada[/url] prednisone pills cost and [url=https://www.trendyxxx.com/user/tvdarffhti/videos]generic prednisone online[/url] prednisone 50 mg tablet cost

CharlesThoke (doğrulanmamış) Cu, 01/08/2025 - 06:10

reputable mexican pharmacies online <a href=" http://www.deolmaraiz.ca/user/cjsjpalfno/?um_action=edit ">pharmacies in mexico that ship to usa</a> or <a href=" http://cybermann.com/main.php?g2_view=core.UserAdmin&g2_subView=core.Us… ">buying prescription drugs in mexico online</a>
https://images.google.nu/url?sa=t&url=https://mexicarerxhub.com mexico drug stores pharmacies
[url=https://wakeuplaughing.com/phpinfo.php?a[]=prince+mattress+(<a+href=htt… border pharmacies shipping to usa[/url] mexico drug stores pharmacies and [url=https://fionadobson.com/user/rbcwyzpflh/?um_action=edit]mexico pharmacies prescription drugs[/url] pharmacies in mexico that ship to usa

Samuelglate (doğrulanmamış) Cu, 01/08/2025 - 11:38

buy modafinil from mexico no rx <a href=" https://tcidental.com/user/wsoqeqjkja/ ">rybelsus from mexican pharmacy</a> or <a href=" http://www.irac.pe.ca/redirect.asp?url=https://mexicarerxhub.shop ">finasteride mexico pharmacy</a>
https://www.24real.ro/send_to_friend.asp?txtLink=https://mexicarerxhub… zithromax mexican pharmacy
[url=http://letssearch.com/?domainname=mexicarerxhub.shop]isotretinoin from mexico[/url] п»їmexican pharmacy and [url=https://www.news-adhoc.com/author/ibsidwjqwu/]order from mexican pharmacy online[/url] buy antibiotics from mexico

Foberthix (doğrulanmamış) Cu, 01/08/2025 - 18:46

Its like you read my mind! You seem to know so much about this, like you wrote the book in it or something. I think that you could do with a few pics to drive the message home a little bit, but other than that, this is excellent blog. A fantastic read. I'll definitely be back.
<a href=https://mebendazole4u.shop/>can i buy generic vermox</a>

CharlesThoke (doğrulanmamış) Cu, 01/08/2025 - 22:13

п»їbest mexican online pharmacies <a href=" http://www.deolmaraiz.ca/user/rfeiyzcvmh/?um_action=edit ">mexican rx online</a> or <a href=" https://www.google.gr/url?sa=t&url=https://mexicarerxhub.com ">medication from mexico pharmacy</a>
https://www.google.ml/url?q=https://mexicarerxhub.com mexican mail order pharmacies
[url=https://www.google.pt/url?sa=t&url=https://mexicarerxhub.com]mexican online pharmacies prescription drugs[/url] purple pharmacy mexico price list and [url=http://www.xgmoli.com/bbs/home.php?mod=space&uid=7968]mexican pharmaceuticals online[/url] п»їbest mexican online pharmacies

ArmandoPriok (doğrulanmamış) Cu, 01/08/2025 - 22:19

canadian pharmacy ltd <a href=" http://yangtaochun.cn/profile/jeatnpghft/ ">canadian pharmacy online</a> or <a href=" https://cse.google.as/url?sa=t&url=https://canadrxnexus.com ">canadian pharmacy mall</a>
https://www.google.co.il/url?sa=t&url=https://canadrxnexus.com canadian pharmacy ltd
[url=https://maps.google.cd/url?sa=t&url=https://canadrxnexus.com]canadian pharmacy prices[/url] canada rx pharmacy and [url=https://klusch.ch/user/ckjlvpsfjb/?um_action=edit]canadian pharmacies[/url] canadian pharmacy 24

Samuelglate (doğrulanmamış) Ct, 02/08/2025 - 04:22

real mexican pharmacy USA shipping <a href=" http://jonnywalker.net/user/nohbxxscef/ ">tadalafil mexico pharmacy</a> or <a href=" https://images.google.com.my/url?sa=t&url=http://mexicarerxhub.shop ">best prices on finasteride in mexico</a>
http://noexcuselist.com/li/?url=http://mexicarerxhub.shop get viagra without prescription from mexico
[url=http://www.startgames.ws/myspace.php?url=http://mexicarerxhub.shop/]mod… mexico online[/url] viagra pills from mexico and [url=http://bbs.51pinzhi.cn/home.php?mod=space&uid=6973533]semaglutide mexico price[/url] order from mexican pharmacy online

ArmandoPriok (doğrulanmamış) Ct, 02/08/2025 - 13:32

northwest pharmacy canada <a href=" http://ussher.org.uk/user/csbqrkyzmg/?um_action=edit ">ed meds online canada</a> or <a href=" http://wildcakes.ru/forum/away.php?s=http://canadrxnexus.com ">my canadian pharmacy reviews</a>
http://www.7d.org.ua/php/extlink.php?url=https://canadrxnexus.com trusted canadian pharmacy
[url=https://2ip.ru/lookup/?ip=canadrxnexus.com]canadian pharmacy cheap[/url] canadian drug pharmacy and [url=http://yangtaochun.cn/profile/wvyudjiqwi/]vipps canadian pharmacy[/url] canadian pharmacy phone number

Yeni yorum ekle

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
Metin biçimleri hakkında

Plain text

  • Hiç bir HTML etiketine izin verilmez
  • Web sayfası adresleri ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantılara dönüşür.
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünür.