Nöroloji uzmanı Bülent Boz yazdı: Polikliniklerdeki Pregabalin Bağımlılığı Sorunu

Polikliniklerde madde bağımlılarının hekimleri ilaç yazmaya
zorlaması, uzun zamandır bilinen bir sorundur. Bu sorun büyük hastanelerden çok,
hastaların hekimlere daha kolay ulaşma imkânı bulduğu, güvenlik önlemlerinin
daha düşük olduğu periferdeki ve küçük hastanelerde rastlanmaktadır. Son birkaç
seneye kadar hekimler, hastane yönetimleri ve alınan güvenlik önlemleri ile kısmen
idare edilebilir olan bu durum, günümüzde değişik bir boyuta taşınmıştır.

Önceden toplumda benzodiazepin, amfetamin grubu ilaçlar ve
kenevir türevlerinin bağımlılığı daha sık görülürken, geçen yıllarda ABD
destekli çeteler ve terör örgütleri eliyle narkotik analjezik kullanımı (başta Eroin
olmak üzere) katlanarak artmıştır. Bu durumla paralel olarak, poliklinikleri
Lyrica jenerik ismine sahip Pregabalin molekülünü yazdırmak için taciz eden
yeni bir madde bağımlısı grup gelişmiştir (ilaç firma tarafından ağrı kesici ve
anti-epileptik olarak pazara çıkarılmıştır).

Literatür incelendiğinde, Lyrica’nın eroin bıraktırma
tedavisinde başarılı olduğunu gösteren çalışmalara rastlanabileceği gibi, bundan
daha büyük oranda, eroin bağımlılarının Lyrica kullanma davranışı da
geliştirdikleri, dahası Lyrica kullanımının Eroin’e geçiş öncesi bir basamak
olduğu görülecektir. Bunun yanı sıra, Lyrica kapsüllerinin açılarak damar
yoluyla enjeksiyonunun yapıldığı, sahadaki hekimler tarafından bilinmektedir.
Kısacası, 19. yüzyılın sonunda icat edilen ve akabinde Bayer firması tarafından
legal şekilde pazarlanan Eroin ilacının, bağımlılık ve ölüm bildirimlerinin
artması üzerine devletler tarafından yasaklanmasına benzer bir sürecin başında
olduğumuzu söyleyebiliriz (ilaç firmalarının yüzyıl öncesinden daha nüfuzlu
olması gibi bir ayrıntı hariç).

Geçen günlerde bir meslektaşımızı poliklinikte boğazından
yaralayan kişi de yine Lyrica ve Eroin bağımlısıdır. Bu haberin birçok haber
kanalında “sağlıkta şiddet” başlığı altında tartışılması yanlış olmuştur.
Sağlıkta şiddet elbette toplumda var olan ve çözümü için birçok kurumun
işbirliği yapmasını gerektiren bir olgudur. Buradaki sorun ise sağlıkta şiddet
başlığına indirgenemez, madde bağımlılığı ve ikincil toplumsal etkileri belki
onunla komşu bir sorundur ama sebepleri ve çözümü kabul edilmelidir ki daha farklıdır.

Madde bağımlılığı ile mücadelenin, polisiye tedbirler,
terörle mücadele, AMATEM ve rehabilitasyon merkezlerinin sayısının
arttırılması, genç işsizliğinin azaltılması, eğitim programları gibi birçok
ayağı vardır. Ancak piyasada kolayca bulunan bir ilacın, etkileri ve sonuçları
biliniyorken kısıtlanması da şüphesiz ki gereklidir.

Bu amaçla son zamanlarda Sağlık Bakanlığı çeşitli önlemler
aldı. Lyrica önce normal reçete kapsamından çıkarılarak kırmızı reçete
kapsamına alındı. Daha sonra sadece üçüncü basamak hastanelerde (eğitim
araştırma hastaneleri ve üniversiteler) 3 aylık rapor düzenlenerek
yazılabilmesi halinde geri ödeme kapsamına alındı. Bu önlemler kesinlikle doğru
adımlardır. Ancak yeterli değildir. Madde bağımlılarının polikliniklerdeki
tacizlerine son vermesi için, ilacın kesinlikle yazılamıyor olduğunu bilmeleri
gerekir. Ancak ilaç hala ilgili branşların uzman hekimleri tarafından renkli
reçete sistemine yazılınca, SGK tarafından karşılanmasa da kişiler tarafından
eczanelere bedeli ödenerek alınabilmektedir. Zaten birçok madde bağımlısı,
güvenceli bir işte çalışmıyor olduğundan, ilacı eskiden de hekime yazdırıp
parayla satın alma şeklinde temin etmekteydi.

Atılan adımların sonuç verici olması için, ilaç üzerinde
daha yoğun bir kısıtlanma uygulanmalıdır. Belki reçete kapsamından çıkarılması
ya da en azından sadece seçilmiş merkezlerde yazılabilmesi gibi önlemler
faydalı olabilir. Çünkü ağrı tedavisinde, narkotikler de dahil olmak üzere
birçok alternatif molekül bulunduğu gibi, ilaç bugün epilepsi tedavisinde
neredeyse hiç kullanılmamaktadır. Toplumsal bir sorun apaçıkken, bunu
derinleştirecek ve polikliniklerde başka sorunlara yol açacak bir ilacın
üzerindeki denetim oldukça önemlidir.

İşin bundan sonrası Sağlık Bakanlığı ile uzmanlık
derneklerinin ortak yaklaşımına düşmektedir. Çok yakın bir zamanda, Türk
Nöroloji Derneği, bazı ilaçların SGK tarafından geri ödeme kapsamına alınması
için Danıştay’a haklı bir dava açmıştır; ancak bu davanın kapsamını
incelediğimizde ne yazık ki Pregabalin’in geri ödeme kapsamına alınma talebinin
de bulunduğunu görüyoruz. Türk Nöroloji Derneği yönetim kurulu üyeleri, tahmin
edileceği üzere, büyük, güvenlikli ve hastaların zor ulaştığı merkezlerde
çalışmakta ve yarı yalıtık halleriyle sorunu yakından tanımamaktadır. Sahadaki
binlerce Nörolog, FTR uzmanı ve Ortopedi doktoru ise madde bağımlılarının
yarattığı tehlikenin ortasında ve korumasızdır. Hiçbir polikliniğin kapısında
polis kontrol noktası bulunmaz. Dolayısıyla davacı konumundaki derneğimiz
şikayetini gözden geçirmeli ve Lyrica için Sağlık Bakanlığı’nın uyguladığı
kısıtlamayı desteklemeli, hatta arttırılmasından yana olmalıdır.

Öte yandan Nöroloji, FTR, Ortopedi uzmanlık dernekleri, AMATEM yetkilileri ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kurulları ortak bir masa oluşturmalı, toplumda büyüyen narkotik madde bağımlılığı ve şüpheli ilaçlar konusunda bir yol haritası çizilmelidir. En son meslektaşımız Kadir Songür’ün bir bağımlı tarafından yaralanmasıyla yeniden gündeme gelen bu sorunun çözümünde artık vakit kaybedilmemelidir. Meslektaşımıza geçmiş olsun dileklerimizi gönderiyor, yeni hadiselerin yaşanmaması için harekete geçilmesini umuyoruz.

Bülent Boz

Nöroloji Uzmanı

Yorumlar

GilbertLip (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 15:52

ivermectin river blindness <a href=" https://vedicnutraceuticals-uk.com/user/zzaugvankg/?um_action=edit ">ivermectin where to buy</a> or <a href=" http://maps.google.mw/url?q=https://ivercarepharmacy.com ">ivermectin otc</a>
http://www.sargsplitter.de/?URL=ivercarepharmacy.com ivermectin for ear mites
[url=http://clients1.google.com.gt/url?q=http://ivercarepharmacy.com]ivermec… paste for cattle[/url] ivermectin where to purchase and [url=https://dan-kelley.com/user/fsmgcajkpd/?um_action=edit]ivermectin wormer for dogs[/url] ivermectin argentina

website (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 16:02

Feels like a summer morning.
Airy but cozy.
Like a new chapter scent.
Soft floral hint.
Not for the room—just for me.
Smells like relaxation time.
Fresh without effort.
Airy and heat-proof.
A comforting scent for stressful days.
Soft confidence scent.
Smells like you’ve got it together.
Smells like self-kindness.
Blends into your vibe.
Universally likable.
Sweet in the softest way.
Smells like fresh laundry and soft light.
Pairs with candles and books.
Brings me back to myself.
Ideal for layering with bolder scents.
Smells like care, not effort.
Subtle and wearable.
Very calm and motivating.
Airy sweet trail.
Scent of self-awareness.
Visual softness in scent.
Not for others, just for me.
Very human scent.
Perfect for intimacy.
Hug in a bottle.
Blends well with rose, jasmine, etc.
Confident without showing off.
Easy reach fragrance.
Smells like the color beige.
Comfortable for focus.
Whispers of coziness.
Clean linens and air.
Won’t offend anyone.
Supports calm thinking.
Lasts longer than I expected.
Intentional and quiet.
Crisp with warmth.
Hugged by fragrance.
Subtle gourmand.
Close-wearing scent.
Aroma of stillness.
Always feels right.
Smells like clear skin and lip balm.
Very soothing for night.
Organized and composed vibe.
Enhances without dominating.
Soft and sensual.
Great for no-makeup days.
Grown-up softness.
Great for sunny spring mornings.
Whispers elegance.
Incredibly light sweetness.
My favorite “I don’t know what to wear” scent.

Smells like freshly bathed skin.
Light but noticeable.
Smells like concentration.
Quiet and clear aroma.
Light enough for everyone.
Very aesthetic-friendly scent.
Always appropriate.
Creamy, comforting aroma.
Pairs well with silence and tea.
Not for attention, just comfort.
Supports stronger fragrances.
Elegant blank canvas vibe.
Not loud, but effective.

jetton-casinoe… (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 16:55

Добро пожаловать в Jetton Casino – мир развлечений и больших выигрышей.

В нашем казино вас ждёт широкий
выбор игр, щедрые акции и незабываемые впечатления.

Присоединяйтесь к нам и начните своё путешествие
в мире азарта прямо сейчас.

Почему выбирают игры с высоким RTP?
Наши игроки получают не только доступ к топовым играм, но и выгодные условия для выигрышей.

Здесь вас ждут регулярные турниры, кэшбэк, фриспины
и персональные бонусные предложения.

Коллекция лучших азартных
развлечений от мировых провайдеров.

Щедрые бонусы, фриспины и программа лояльности для постоянных
игроков.

Гарантированная защита данных и мгновенные переводы.

Турниры с крупными призовыми фондами и возможность выиграть джекпот.

Откройте для себя лучшие игровые
возможности вместе с Jetton Casino.

야짤 (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 17:31

Today, Iwent to the beach front with my children. I found a sea shell and
gave it to my 4 year old daughter and said "You can hear the ocean if you put this to your ear." Shee puut
thee shell to her ear and screamed. There was
a hermit crabb insde and iit pinched her ear.
She never wantfs to go back! LoL I knoow this is entirely off topic but I had
to tell someone!
야짤

Best Casino We… (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 18:07

Today, I went to the beach front with my children. I found
a sea shell and gave it to my 4 year old daughter and said "You can hear the ocean if you put this to your ear." She placed the shell to her ear and screamed.
There was a hermit crab inside and it pinched her ear.

She never wants to go back! LoL I know this is entirely off topic
but I had to tell someone!

webpage (doğrulanmamış) Çar, 06/08/2025 - 18:54

Thanks for your personal marvelous posting! I truly enjoyed reading
it, you might be a great author.I will always bookmark your blog
and definitely will come back later on. I
want to encourage you to continue your great job,
have a nice day!

Richardanisk (doğrulanmamış) Per, 07/08/2025 - 02:12

buy Zanaflex online USA <a href=" http://erooups.com/user/yhstdfqkdq/ ">Tizanidine 2mg 4mg tablets for sale</a> or <a href=" https://www.google.com.qa/url?q=https://relaxmedsusa.com ">safe online source for Tizanidine</a>
https://www.google.com.eg/url?q=https://relaxmedsusa.com RelaxMeds USA
[url=https://cse.google.cd/url?q=https://relaxmedsusa.com]muscle relaxants online no Rx[/url] Tizanidine tablets shipped to USA and [url=http://www.carshowsociety.com/forum.php?action=profile;u=33939]cheap muscle relaxer online USA[/url] Tizanidine tablets shipped to USA

Davidbat (doğrulanmamış) Per, 07/08/2025 - 02:47

Brianmot (doğrulanmamış) Per, 07/08/2025 - 10:56

rybelsus approval date <a href=" https://bebele.ru/user/rjpjujrolo/ ">rybelsus 7mg side effects</a> or <a href=" https://cse.google.ml/url?q=https://glucosmartrx.com ">how many units is .5 mg of semaglutide</a>
https://cse.google.bt/url?sa=i&url=https://glucosmartrx.com semaglutide weight loss dosage chart ml
[url=https://cse.google.com.bh/url?sa=t&url=https://glucosmartrx.com]how to open a rybelsus bottle[/url] nausea on semaglutide and [url=https://rightcoachforme.com/author/hlmzezbzvu/]rybelsus for weightloss[/url] semaglutide covered by insurance

Brianmot (doğrulanmamış) Cu, 08/08/2025 - 01:04

cost of rybelsus in canada <a href=" https://radiationsafe.co.za/user/bpprqnsnqs/?um_action=edit ">switching from rybelsus to wegovy</a> or <a href=" https://31.glawandius.com/index/d1?diff=0&utm_clickid=h9kro2itmnlr5ry2&… ">rybelsus generic price</a>
http://loginza.ru/api/widget/?token_url=http://glucosmartrx.com does semaglutide make you tired
[url=http://www.whoises.com/glucosmartrx.com]semaglutide breastfeeding[/url] switching from mounjaro to semaglutide and [url=https://kherkun.com/user/zfmwrekyol/?um_action=edit]semaglutide with b12 for weight loss reviews[/url] oral semaglutide for weight loss in non diabetics

Davidbat (doğrulanmamış) Cu, 08/08/2025 - 06:41

Yeni yorum ekle

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.

Plain text

  • Hiç bir HTML etiketine izin verilmez
  • Web sayfası adresleri ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantılara dönüşür.
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünür.