Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
deep web shopping site <a…
deep web shopping site <a href="https://mydeepdruglink.shop/ ">online drug market </a> https://mydeepdruglinks.com/ - dark web sites name list
best darknet market 2023 <a…
best darknet market 2023 <a href="https://mytormarket24.com/ ">deep web search engines 2023 </a> https://mytordarknetmarket.shop/ - australian darknet vendors
salbutamol pills <a href=…
salbutamol pills <a href="https://sildedfil.com/">viagra us</a> order viagra 100mg pills
how to darknet market <a…
how to darknet market <a href="https://mrmarketonion.link/ ">cypher market url </a> https://mrmarketonion.shop/ - darknet markets lsd-25 2023
best deep web markets <a…
best deep web markets <a href="https://mydarkwebmarketslink.com/ ">best darknet market for heroin </a> https://mydarkwebmarketslink.com/ - dark web directory
darknet market controlled…
darknet market controlled delivery <a href="https://mrdarknet.shop/ ">darknet market controlled delivery </a> https://mrdarknet.link/ - dark markets portugal
black market reddit <a href…
black market reddit <a href="https://mrdarkmarket24.com/ ">xanax darknet reddit </a> https://mrdarkmarket24.link/ - archetyp darknet market
darknet market vendors <a…
darknet market vendors <a href="https://premiumwebdruglinks.shop/ ">dark chart </a> https://premiumwebdruglinks.shop/ - black market online website
imuran 100 mcg us <a href=…
imuran 100 mcg us <a href="https://buyprotoni.com/">order protonix 20mg for sale</a> viagra without prescription
tadalafil 40mg us <a href=…
tadalafil 40mg us <a href="https://getclspl.com/">cialis next day</a> order viagra 100mg pills
buy drugs darknet <a href=…
buy drugs darknet <a href="https://privatedarkmarket.com/ ">darkweb markets </a> https://privatedarkmarket.com/ - top darknet market 2022
cialis 5mg over the counter …
cialis 5mg over the counter <a href="https://buyvg50mg.com/">generic viagra discover card</a> viagra 50mg oral
dark market <a href="https:…
dark market <a href="https://mrmarketonion.shop/ ">blackweb </a>
onion dark web list <a href…
onion dark web list <a href="https://opendarknetmarket.com/ ">darkweb sites reddit </a> https://opendarknetmarket.com/ - working darknet market links
darknet online drugs <a…
darknet online drugs <a href="https://oniondarknet.com/ ">phenazepam pills </a> https://onion-darknetmarkets.shop/ - bitcoin market on darknet tor
dark web websites <a href=…
dark web websites <a href="https://localdarkwebsmarket.link/ ">darkmarket url </a>
cialis 40mg pill <a href=…
cialis 40mg pill <a href="https://getclspl.com/">tadalafil 40mg usa</a> viagra next day delivery usa
tadalafil 40mg canada <a…
tadalafil 40mg canada <a href="https://gefluoxetinep.com/">order generic prozac 40mg</a> buy viagra generic
euroguns deep web <a href=…
euroguns deep web <a href="https://mrdarkweb.link/ ">darknet market updates 2022 </a> https://mrdarkweb.link/ - darknet links 2022 drugs
buy cialis <a href="https:/…
buy cialis <a href="https://buyvg50mg.com/">viagra effects on women</a> order viagra 100mg for sale
darknet market list <a href…
darknet market list <a href="https://mydeepdrugurl.com/ ">deep web search </a>
order cialis pill <a href=…
order cialis pill <a href="https://buyclspi.com/">How to get cialis</a> generic sildenafil
darkmarket link <a href=…
darkmarket link <a href="https://mrdarknet.shop/ ">darkmarket 2022 </a>
dark web links reddit <a…
dark web links reddit <a href="https://mydarkwebmarketplace.shop/ ">deep web links 2022 reddit </a> https://mydarkwebmarketplace.link/ - uk darknet markets
order generic imuran <a href…
order generic imuran <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol 100 mcg sale</a> sildenafil online buy
purchase imuran pill <a href…
purchase imuran pill <a href="https://buyproventi.com/">buy salbutamol 100mcg without prescription</a> 50mg viagra
order salbutamol 100mcg <a…
order salbutamol 100mcg <a href="https://buyproventi.com/">imuran 100mcg for sale</a> viagra pills 100mg
cialis 5mg ca <a href="https…
cialis 5mg ca <a href="https://buyvg50mg.com/">rosa impex pvt ltd viagra</a> buy sildenafil 50mg
salbutamol cost <a href=…
salbutamol cost <a href="https://viafedfil.com/">buy generic viagra 50mg</a> order viagra 50mg generic
purchase salbutamol <a href=…
purchase salbutamol <a href="https://sildedfil.com/">sildenafil pills 150mg</a> order viagra pills
crypto market darknet <a…
crypto market darknet <a href="https://mrdarkweb.shop/ ">darknet markets financial times </a> https://mrdarkweb.shop/ - french deep web link
darknet market links buy ssn…
darknet market links buy ssn <a href="https://premiumwebdrugurl.com/ ">dark web engine search </a> https://premiumwebdrugurl.link/ - archetyp darknet market
online drug market <a href=…
online drug market <a href="https://premiumwebdrugurl.shop/ ">darknet market iphone </a> https://premiumwebmarketlinks.com/ - dark markets usa
illegal black market <a…
illegal black market <a href="https://mytormarket24.shop/ ">which darknet markets are up </a> https://mytormarket24.shop/ - tor market darknet
dark web cvv <a href="https…
dark web cvv <a href="https://tor-markets2023.com/ ">best current darknet market </a> https://premiumdarkmarketsonion.com/ - darknet markets wax weed
darknet market arrests <a…
darknet market arrests <a href="https://premiumdarkmarketsonion.link/ ">deep web marketplaces reddit </a> https://premiumdarkmarketsonion.shop/ - dark web prepaid cards reddit
salbutamol 100 mcg for sale …
salbutamol 100 mcg for sale <a href="https://viafedfil.com/">canadian viagra and healthcare</a> viagra pills
onion market <a href="https…
onion market <a href="https://mrdarkweb.com/ ">dark internet </a>
buy salbutamol 100mcg online…
buy salbutamol 100mcg online <a href="https://viafedfil.com/">viagra online buy</a> viagra 50mg uk
market links darknet <a…
market links darknet <a href="https://mydeepdruglinks.shop/ ">darknet market steroids </a> https://mydeepdruglinks.shop/ - darknet markets urls
link de hiden wiki <a href=…
link de hiden wiki <a href="https://mydeepdrugurl.com/ ">working darknet markets 2022 </a> https://mydeepdrugurl.com/ - reliable darknet markets lsd
Kingdom Market url <a href=…
Kingdom Market url <a href="https://mydeepnetmarket.link/ ">drugs dark web price </a> https://mydeepnetmarket.link/ - dark market 2022
dark markets argentina <a…
dark markets argentina <a href="https://mydeepmarketsweb.shop/ ">blockchain darknet markets </a> https://mydeepnetmarket.com/ - what is escrow darknet markets
darknet market bust <a href…
darknet market bust <a href="https://mytordarknetmarket.link/ ">versus project link </a> https://mytordarknetmarket.link/ - best dark web markets 2022
buy imuran 100 mcg for sale …
buy imuran 100 mcg for sale <a href="https://buyproventi.com/">order generic imuran 100mcg</a> viagra next day delivery usa
dark markets united kingdom …
dark markets united kingdom <a href="https://premiumwebdarklink.link/ ">dynabolts pills </a> https://premiumwebdarklink.com/ - dark markets slovakia
the dark web links 2023 <a…
the dark web links 2023 <a href="https://mydeepdruglink.link/ ">best australian darknet market </a> https://mydeepdruglink.link/ - dark web adderall
online drug market <a href=…
online drug market <a href="https://mydarkwebmarketslinks.com/ ">drugs dark web reddit </a> https://mydarkwebmarketslinks.com/ - darknet adressen
Kingdom Market <a href=…
Kingdom Market <a href="https://premiumwebdruglinks.com/ ">red ferrari pills </a> https://premiumwebdruglinks.com/ - tor marketplace
darknet market litecoin <a…
darknet market litecoin <a href="https://mrdarknetmarket.com/ ">how to buy bitcoin and use on dark web </a> https://mrdarknetmarket.link/ - dark markets uruguay
Yeni yorum ekle