Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
cialis 20mg brand <a href=…
cialis 20mg brand <a href="https://gefluoxetinep.com/">cost fluoxetine</a> buy sildenafil 100mg for sale
order cialis without…
order cialis without prescription <a href="https://getclspl.com/">order cialis 5mg online cheap</a> sildenafil 50mg brand
best darknet market reddit…
best darknet market reddit 2022 <a href="https://premiumdarkmarket24.link/ ">deep web link 2022 </a> https://premiumdarkmarket24.link/ - deep web search engines 2023
drugs sold on dark web <a…
drugs sold on dark web <a href="https://localdarkwebsmarket.shop/ ">darknet drug store </a> https://localdarkwebsmarket.link/ - Heineken Express darknet
black market drugs guns <a…
black market drugs guns <a href="https://opendarknetmarket.shop/ ">wired darknet markets </a> https://opendarknetmarket.shop/ - buy bitcoin for dark web
cialis price costco <a href=…
cialis price costco <a href="https://gefluoxetinep.com/">fluoxetine ca</a> order sildenafil 100mg
tor markets 2022 <a href=…
tor markets 2022 <a href="https://premiumdarkmarketsonion.com/ ">darknet seiten </a>
dark web drug marketplace …
dark web drug marketplace <a href="https://premiumdarkmarketsonion.link/ ">best darknet markets </a>
order cialis 20mg without…
order cialis 20mg without prescription <a href="https://buyclspi.com/">Cialis once daily</a> viagra next day
order imuran 100mcg generic …
order imuran 100mcg generic <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol 100mcg price</a> cheap viagra pill
salbutamol 100mcg over the…
salbutamol 100mcg over the counter <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol tablet</a> overnight delivery viagra
imuran pill <a href="https:/…
imuran pill <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol 100 mcg oral</a> sildenafil brand
order salbutamol 100mcg for…
order salbutamol 100mcg for sale <a href="https://buyproventi.com/">order generic salbutamol</a> order viagra 100mg
darknet drug store <a href=…
darknet drug store <a href="https://mrdarknetmarket.shop/ ">deep web drug url </a>
buy salbutamol 100mcg <a…
buy salbutamol 100mcg <a href="https://viafedfil.com/">sildenafil 50mg without prescription</a> buy sildenafil 100mg for sale
darknet market lists <a…
darknet market lists <a href="https://mydeepdrugstore.link/ ">dark web markets </a>
tor market links <a href=…
tor market links <a href="https://onion-darknetmarkets.com/ ">tor market url </a>
blackweb official website …
blackweb official website <a href="https://premiumdarkmarkets.shop/ ">dark market </a>
how to access dark web <a…
how to access dark web <a href="https://mydarkwebmarketlist.link/ ">deep web drug url </a>
dark web markets <a href=…
dark web markets <a href="https://private-darkmarket.link/ ">dark web search engines </a>
darknet drugs <a href=…
darknet drugs <a href="https://onionmarkets-darknet.com/ ">dark web access </a>
tor market <a href="https:/…
tor market <a href="https://opendarknetmarkets.com/ ">dark web market </a>
buy salbutamol online <a…
buy salbutamol online <a href="https://buyproventi.com/">imuran online order</a> viagra fast shipping
generic imuran <a href=…
generic imuran <a href="https://buyprotoni.com/">protonix 20mg for sale</a> cost viagra 100mg
order cialis 10mg generic <a…
order cialis 10mg generic <a href="https://getclspl.com/">tadalafil 5mg canada</a> buy sildenafil without prescription
imuran generic <a href=…
imuran generic <a href="https://buyprotoni.com/">cheap pantoprazole</a> buy viagra 100mg pills
darkmarket <a href="https:/…
darkmarket <a href="https://marketplace-darknet.link/ ">dark web market </a>
darknet market <a href=…
darknet market <a href="https://mrdarknetmarkets.shop/ ">the dark internet </a>
free dark web <a href=…
free dark web <a href="https://privatedarkmarket.link/ ">darknet market lists </a>
Thank you for your whole…
Thank you for your whole hard work on this website. My niece really loves working on internet research and it's really easy to see why. Many of us notice all of the compelling way you offer useful tips and hints via your web site and as well inspire contribution from other individuals on that subject matter so our favorite princess is always being taught so much. Take advantage of the remaining portion of the new year. You have been conducting a dazzling job.
dark markets 2023 <a href=…
dark markets 2023 <a href="https://mydeepdrugurl.shop/ ">blackweb </a>
salbutamol 100 mcg brand <a…
salbutamol 100 mcg brand <a href="https://buyprotoni.com/">purchase protonix generic</a> cheap sildenafil pills
buy salbutamol 100mcg online…
buy salbutamol 100mcg online cheap <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol for sale online</a> order sildenafil 50mg online cheap
salbutamol usa <a href=…
salbutamol usa <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol 100mcg without prescription</a> buy generic viagra 100mg
imuran online buy <a href=…
imuran online buy <a href="https://sildedfil.com/">viagra fast shipping</a> order sildenafil 50mg generic
imuran over the counter <a…
imuran over the counter <a href="https://viafedfil.com/">viagra 50mg pill</a> buy viagra 50mg online cheap
dark website <a href="https…
dark website <a href="https://privatedarkmarkets.com/ ">darknet site </a>
dark web site <a href=…
dark web site <a href="https://mydarkwebmarketslinks.shop/ ">dark markets 2022 </a>
salbutamol online order <a…
salbutamol online order <a href="https://sildedfil.com/">sildenafil pills 50mg</a> pfizer viagra 50mg
salbutamol for sale online …
salbutamol for sale online <a href="https://viafedfil.com/">sildenafil 100mg sale</a> buy viagra 100mg
buy salbutamol 100 mcg…
buy salbutamol 100 mcg generic <a href="https://buyproventi.com/">purchase salbutamol online</a> 50mg viagra
dark web sites <a href=…
dark web sites <a href="https://mrdarkmarket24.shop/ ">dark market link </a>
darkmarket <a href="https:/…
darkmarket <a href="https://premiumdarkmarket24.link/ ">dark internet </a>
order salbutamol 100 mcg…
order salbutamol 100 mcg online cheap <a href="https://viafedfil.com/">viagra online buy</a> viagra 50mg pill
dark web sites links <a…
dark web sites links <a href="https://onion-darknetmarkets.link/ ">best darknet markets </a>
order imuran 100 mcg generic…
order imuran 100 mcg generic <a href="https://sildedfil.com/">brand viagra</a> sildenafil 50mg price
oral tadalafil <a href=…
oral tadalafil <a href="https://buyclspi.com/">Buy cialis usa</a> cheap viagra generic
tor markets links <a href=…
tor markets links <a href="https://oniondarknet.shop/ ">dark market </a>
tor market url <a href=…
tor market url <a href="https://premiumdarkmarkets.com/ ">darknet drugs </a>
cialis 5mg <a href="https:/…
cialis 5mg <a href="https://getclspl.com/">cialis 40mg</a> sildenafil 100mg usa
Yeni yorum ekle