Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
imuran 100 mcg for sale <a…
imuran 100 mcg for sale <a href="https://buyprotoni.com/">pantoprazole online</a> order viagra 50mg sale
darknet websites <a href=…
darknet websites <a href="https://premiumwebdarklink.shop/ ">deep web sites </a>
tor markets links <a href=…
tor markets links <a href="https://mrdarknetmarket.link/ ">dark market 2023 </a>
darknet seiten <a href=…
darknet seiten <a href="https://premiumdarkmarket24.link/ ">onion market </a>
darkweb marketplace <a href…
darkweb marketplace <a href="https://premiumwebdarklink.link/ ">dark markets </a>
dark web search engines <a…
dark web search engines <a href="https://premiumdarkmarkets.link/ ">tor markets 2023 </a>
imuran 100mcg ca <a href=…
imuran 100mcg ca <a href="https://viafedfil.com/">order viagra online cheap</a> sildenafil over the counter
darknet markets 2023 <a…
darknet markets 2023 <a href="https://opendarknetmarket.shop/ ">dark web search engines </a>
buy tadalafil sale <a href=…
buy tadalafil sale <a href="https://buyvg50mg.com/">viagra for men and women</a> sildenafil 50mg for sale
cheap imuran 100 mcg <a href…
cheap imuran 100 mcg <a href="https://buyproventi.com/">imuran 100mcg without prescription</a> sildenafil 50mg tablets
imuran 100mcg oral <a href=…
imuran 100mcg oral <a href="https://buyprotoni.com/">protonix pills</a> viagra pills 25mg
oral tadalafil 10mg <a href=…
oral tadalafil 10mg <a href="https://getclspl.com/">tadalafil without prescription</a> overnight delivery viagra
tadalafil 40mg canada <a…
tadalafil 40mg canada <a href="https://buyvg50mg.com/">how to order viagra online</a> viagra 50mg drug
deep web sites <a href=…
deep web sites <a href="https://mrdarknetmarkets.com/ ">drug markets onion </a>
darknet market links <a…
darknet market links <a href="https://mydeepdrugstore.link/ ">darkmarkets </a>
buy cialis pills <a href=…
buy cialis pills <a href="https://buyvg50mg.com/">where to buy viagra in england</a> viagra ca
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://premiumdarkmarkets.shop/ ">darknet links </a>
tadalafil women <a href=…
tadalafil women <a href="https://buyclspi.com/">Best prices on cialis</a> buy generic viagra 100mg
cialis price walmart <a href…
cialis price walmart <a href="https://gefluoxetinep.com/">brand fluoxetine</a> sildenafil 100mg pills for men
imuran pills <a href="https:…
imuran pills <a href="https://buyproventi.com/">order salbutamol 100mcg sale</a> brand viagra 100mg
deep web markets <a href=…
deep web markets <a href="https://private-darkmarket.link/ ">dark markets 2023 </a>
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://mydarkwebmarketlist.link/ ">dark market 2023 </a>
dark markets 2023 <a href=…
dark markets 2023 <a href="https://onion-darknetmarkets.com/ ">darknet market links </a>
dark market <a href="https:…
dark market <a href="https://localdarkwebsmarket.shop/ ">darknet websites </a>
darknet marketplace <a href…
darknet marketplace <a href="https://onionmarkets-darknet.link/ ">darknet search engine </a>
dark web drug marketplace …
dark web drug marketplace <a href="https://opendarknetmarkets.link/ ">deep web search </a>
purchase salbutamol pill <a…
purchase salbutamol pill <a href="https://buyproventi.com/">order imuran generic</a> buy sildenafil for sale
buy generic tadalafil 40mg …
buy generic tadalafil 40mg <a href="https://buyvg50mg.com/">where to buy viagra in glasgow</a> sildenafil 50mg brand
buy salbutamol generic <a…
buy salbutamol generic <a href="https://buyproventi.com/">buy imuran 100 mcg online</a> order viagra without prescription
how to access dark web <a…
how to access dark web <a href="https://privatedarkmarket.shop/ ">black internet </a>
buy imuran sale <a href=…
buy imuran sale <a href="https://buyproventi.com/">order generic salbutamol</a> pfizer viagra 50mg
buy tadalafil 20mg generic …
buy tadalafil 20mg generic <a href="https://gefluoxetinep.com/">order fluoxetine sale</a> female viagra pill
tor market <a href="https:/…
tor market <a href="https://mrdarknetmarkets.shop/ ">darknet market lists </a>
deep web drug url <a href=…
deep web drug url <a href="https://mydeepdrugurl.shop/ ">darknet sites </a>
salbutamol price <a href=…
salbutamol price <a href="https://buyproventi.com/">imuran 100 mcg over the counter</a> viagra 50mg canada
imuran canada <a href="https…
imuran canada <a href="https://buyproventi.com/">imuran 100mcg us</a> viagra 50mg pill
salbutamol 100 mcg drug <a…
salbutamol 100 mcg drug <a href="https://sildedfil.com/">usa viagra sales</a> female viagra sildenafil
order cialis 10mg without…
order cialis 10mg without prescription <a href="https://buyvg50mg.com/">order viagra online overnight delivery</a> sildenafil 100mg pills for sale
order salbutamol 100 mcg…
order salbutamol 100 mcg pills <a href="https://buyproventi.com/">salbutamol 100mcg generic</a> purchase sildenafil
imuran 100 mcg pills <a href…
imuran 100 mcg pills <a href="https://sildedfil.com/">viagra on line</a> purchase sildenafil
buy imuran 100 mcg generic …
buy imuran 100 mcg generic <a href="https://buyproventi.com/">buy salbutamol 100 mcg online cheap</a> purchase viagra pills
blackweb <a href="https:/…
blackweb <a href="https://privatedarkmarkets.link/ ">darknet search engine </a>
purchase salbutamol online…
purchase salbutamol online cheap <a href="https://buyprotoni.com/">protonix 20mg canada</a> purchase viagra generic
cost salbutamol 100 mcg <a…
cost salbutamol 100 mcg <a href="https://sildedfil.com/">overnight delivery viagra</a> order sildenafil 100mg online
salbutamol 100 mcg price <a…
salbutamol 100 mcg price <a href="https://buyprotoni.com/">buy pantoprazole</a> canadian viagra
darknet site <a href="https…
darknet site <a href="https://marketplace-darknet.link/ ">deep web sites </a>
darknet links <a href=…
darknet links <a href="https://mrdarknet.com/ ">tor markets </a>
cialis 10mg uk <a href=…
cialis 10mg uk <a href="https://edcialistad.com/">cheap tadalafil for sale</a> amantadine 100 mg generic
tor market <a href="https:/…
tor market <a href="https://premiumdarkmarkets.com/ ">darkmarket 2022 </a>
darknet markets 2023 <a…
darknet markets 2023 <a href="https://oniondarknet.shop/ ">dark internet </a>
Yeni yorum ekle