Bu klinik öncesi tarama, insanlar üzerinde test edilmeden yapılır. Deneysel bir aşının güvenliğini ve hastalığı önleme potansiyelini değerlendirmek için, ilk olarak hayvanlar üzerinde test yapılır. Aşı hayvanlarda bağışıklık tepkisini tetiklerse, insan klinik deneylerinde 3 farklı aşamada test edilir.
FAZ 1 KLİNİK DENEYLER
Aşı, güvenliğini değerlendirmek, bağışıklık tepkisi oluşturduğunu doğrulamak ve doğru dozu belirlemek için az sayıda gönüllüye verilir. Genellikle bu aşamada aşılar genç, sağlıklı ve yetişkin gönüllülerde test edilir.
FAZ 2 KLİNİK DENEYLER
Aşı daha sonra güvenliğini ve bağışıklık tepkisi oluşturma yeteneğini daha fazla değerlendirmek için birkaç yüz gönüllüye verilir. Bu aşamadaki katılımcılar, aşının hedeflendiği kişilerle aynı özelliklere (yaş, cinsiyet gibi) sahiptir. Bu aşamada genellikle çeşitli yaş gruplarını ve farklı aşı formüllerini değerlendirmek için birden fazla denemeye ihtiyaç duyar. Aşıyı almayan bir grup, aşılanan gruptaki değişikliklerin aşıya mı atfedildiğini veya tesadüfen mi gerçekleştiğini belirlemek için genellikle bir karşılaştırma grubu olarak faza dahil edilir. Buna plasebo denir.
FAZ 3 KLİNİK DENEYLER
Aşı, daha sonra binlerce gönüllüye ve aşıyı almayan, ancak bir plasebo alan benzer bir grup insana verilir. Bu sayede aşının engellemesi için tasarlandığı hastalığa karşı etkili olup olmadığı belirlenebilir ve güvenliği çok daha büyük bir grup insanda incelenmiş olur. Aşının çalışma performansının birden fazla popülasyon üzerinde başarılı bir şekilde etkili olduğunu doğrulamak için çoğu zaman faz 3 deneyleri birkaç ülkede ve ülkenin farklı bölgelerinde yürütülür.
Faz 2 ve faz 3 denemeleri sırasında, çalışmayı yürüten gönüllüler ve bilim insanları, test edilen aşıyı ve plaseboyu hangi gönüllülerin aldığını bilmezler. Buna "körleştirme" adı verilir ve güvenlik veya performans değerlendirmelerinde ne gönüllülerin ne de bilim insanlarının etkilenmemesini sağlamak için gereklidir. Deneme bittikten ve tüm sonuçlar tamamlandıktan sonra, gönüllüler ve bilim insanları aşıyı ve plaseboyu kimin aldığı konusunda bilgilendirilir.
İnsan kilin deneyleri sadece bilim insanlarının değil, gönüllü olan toplum bireylerinin de katkılarıyla gerçekleştirilir.
Tüm bu klinik araştırmaların sonucu belli olduğunda, düzenleyici halk sağlığı politikası onayları için etkinlik ve güvenliğin gözden geçirilmesi de dahil olmak üzere bir dizi adım gereklidir. Her ülkedeki yetkililer çalışma verilerini yakından inceler ve aşının kullanımına izin verip vermeme kararı alırlar.
Bir aşının onaylanıp ulusal aşı programına dahil edilmesinden önce, geniş bir popülasyonda güvenli ve etkili olduğu kanıtlanmalıdır. Aşı güvenliği ve etkinliği için çıta, aşıların sağlıklı ve özellikle hastalıktan arınmış kişilere verildiği göz önünde bulundurulduğundan, son derece yüksektir.
Aşı uygulamaya koyulduktan sonra sürekli olarak daha fazla izleme gerçekleştirilir. Tüm aşıların güvenliğini ve etkinliğini izleyen sistemler vardır. Bu, bilim insanlarının uzun bir süre boyunca çok sayıda insanda kullanılsa bile aşının etkisini ve güvenliğini kontrol etmesini sağlar. Bu veriler, etkilerini optimize etmek amacıyla aşı kullanımına yönelik politikaları ayarlamak için incelenir ve ayrıca aşının kullanımı boyunca güvenli bir şekilde kontrol edilmesine izin verir.
EVRİMAGACİ.ORG