![](/sites/default/files/wp-content/uploads/2020/03/0-1875.jpg)
Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
darkmarket list <a href=…
darkmarket list <a href="https://mrmarketonion.com/ ">tor market links </a>
buy cialis 40mg pills <a…
buy cialis 40mg pills <a href="https://tadaledfil.com/">buy tadalafil pills</a> generic symmetrel 100 mg
deep web markets <a href=…
deep web markets <a href="https://mydeepdruglinks.link/ ">dark market 2022 </a>
dark web sites <a href=…
dark web sites <a href="https://premiumwebdarklink.com/ ">darknet search engine </a>
cialis pills 20mg <a href=…
cialis pills 20mg <a href="https://buysymmetre.com/">purchase symmetrel for sale</a> order symmetrel without prescription
cialis next day <a href=…
cialis next day <a href="https://edcialistad.com/">cialis 10mg tablet</a> buy amantadine 100 mg generic
buy tadalafil 10mg <a href=…
buy tadalafil 10mg <a href="https://gefluoxetinep.com/">order prozac 20mg pills</a> order sildenafil 50mg online cheap
dark market url <a href=…
dark market url <a href="https://premiumdarkmarketsonion.link/ ">dark markets 2023 </a>
drug markets onion <a href=…
drug markets onion <a href="https://premiumdarkmarketsonion.com/ ">dark internet </a>
cialis 10mg usa <a href=…
cialis 10mg usa <a href="https://buyvg50mg.com/">how much does viagra cost in canada</a> generic viagra 100mg
order cialis 5mg without…
order cialis 5mg without prescription <a href="https://edcialistad.com/">buy cialis 5mg generic</a> order symmetrel without prescription
dark web search engine <a…
dark web search engine <a href="https://premiumwebdarklink.shop/ ">dark web market </a>
tor dark web <a href="https…
tor dark web <a href="https://mrdarknetmarket.com/ ">darknet drug store </a>
darkmarket 2023 <a href=…
darkmarket 2023 <a href="https://oniondarknet.shop/ ">darknet market lists </a>
tadalafil cheap <a href=…
tadalafil cheap <a href="https://buypyridiu.com/">purchase phenazopyridine online</a> order amantadine online
oral cialis <a href="https:/…
oral cialis <a href="https://buypyridiu.com/">order phenazopyridine 200mg generic</a> order amantadine pill
darknet markets <a href=…
darknet markets <a href="https://premiumdarkmarket24.link/ ">best darknet markets </a>
order cialis 40mg sale <a…
order cialis 40mg sale <a href="https://edcialistad.com/">order cialis 20mg generic</a> amantadine 100mg cost
darkmarket 2022 <a href=…
darkmarket 2022 <a href="https://opendarknetmarket.link/ ">dark web search engine </a>
tadalafil 40mg sale <a href=…
tadalafil 40mg sale <a href="https://buysymmetre.com/">brand symmetrel</a> amantadine 100mg over the counter
darkmarket 2023 <a href=…
darkmarket 2023 <a href="https://mytormarket24.link/ ">tor darknet </a>
brand name cialis <a href=…
brand name cialis <a href="https://getclspl.com/">buy tadalafil 10mg</a> sildenafil medication
order cialis pill <a href=…
order cialis pill <a href="https://buyclspi.com/">Discount cialis</a> order generic viagra 50mg
tadalafil 10mg pill <a href=…
tadalafil 10mg pill <a href="https://buyclspi.com/">Generic cialis next day delivery</a> sildenafil 100mg cheap
order generic cialis 5mg <a…
order generic cialis 5mg <a href="https://getclspl.com/">buy cialis 10mg for sale</a> viagra 100mg us
brand tadalafil 5mg <a href=…
brand tadalafil 5mg <a href="https://buypyridiu.com/">pyridium 200mg tablet</a> symmetrel 100mg price
black internet <a href=…
black internet <a href="https://private-darkmarket.com/ ">darknet markets 2023 </a>
drug markets onion <a href=…
drug markets onion <a href="https://mrdarknetmarket.shop/ ">dark websites </a>
dark web links <a href=…
dark web links <a href="https://mydeepdrugstore.link/ ">deep web drug markets </a>
dark web search engine <a…
dark web search engine <a href="https://premiumdarkmarkets.shop/ ">darkmarket 2022 </a>
buy cialis 10mg without…
buy cialis 10mg without prescription <a href="https://getclspl.com/">otc cialis</a> buy generic viagra 50mg
darknet drug links <a href=…
darknet drug links <a href="https://opendarknetmarkets.link/ ">darknet drug store </a>
dark web websites <a href=…
dark web websites <a href="https://mydarkwebmarketlist.com/ ">tor markets </a>
cialis 20mg us <a href=…
cialis 20mg us <a href="https://getclspl.com/">cost cialis</a> viagra pills
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://mytormarket24.link/ ">dark market onion </a>
deep web drug store <a href…
deep web drug store <a href="https://onionmarkets-darknet.link/ ">darkmarket url </a>
cialis order <a href="https:…
cialis order <a href="https://gefluoxetinep.com/">buy prozac 20mg for sale</a> order viagra pill
dark web market links <a…
dark web market links <a href="https://privatedarkmarket.link/ ">dark market 2023 </a>
generic cialis 5mg <a href=…
generic cialis 5mg <a href="https://getclspl.com/">generic tadalafil 5mg</a> viagra 100mg cost
online cialis <a href="https…
online cialis <a href="https://buyclspi.com/">Sale cialis</a> sildenafil 100mg for sale
darkmarket link <a href=…
darkmarket link <a href="https://mrdarknetmarkets.link/ ">darkweb marketplace </a>
black internet <a href=…
black internet <a href="https://mydeepdrugurl.link/ ">best darknet markets </a>
otc cialis <a href="https:/…
otc cialis <a href="https://getclspl.com/">tadalafil 20mg cost</a> buy viagra 100mg online
cialis overnight delivery <a…
cialis overnight delivery <a href="https://buypyridiu.com/">order pyridium without prescription</a> symmetrel brand
tadalafil 5mg ca <a href=…
tadalafil 5mg ca <a href="https://tadaledfil.com/">purchase cialis sale</a> oral amantadine 100 mg
us cialis sales <a href=…
us cialis sales <a href="https://buypyridiu.com/">buy pyridium 200 mg pill</a> order symmetrel 100 mg online
cialis pills 40mg <a href=…
cialis pills 40mg <a href="https://getclspl.com/">order cialis 20mg generic</a> brand sildenafil 100mg
cialis pill <a href="https:/…
cialis pill <a href="https://buypyridiu.com/">phenazopyridine 200mg for sale</a> order generic symmetrel
buy tadalafil pill <a href=…
buy tadalafil pill <a href="https://buyvg50mg.com/">viagra with discover card</a> usa pharmacy viagra
dark markets <a href="https…
dark markets <a href="https://privatedarkmarkets.link/ ">dark web market links </a>
Yeni yorum ekle