![](/sites/default/files/wp-content/uploads/2020/03/0-1875.jpg)
Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
deep web markets <a href=…
deep web markets <a href="https://premiumwebmarketlinks.com/ ">dark market </a>
blackweb official website …
blackweb official website <a href="https://onionmarkets-darknet.link/ ">darknet markets 2023 </a>
darkmarket link <a href=…
darkmarket link <a href="https://onion-darknetmarkets.link/ ">dark market link </a>
black internet <a href=…
black internet <a href="https://marketplace-darknet.com/ ">dark web market </a>
I have to point out my…
I have to point out my respect for your generosity giving support to individuals that absolutely need help with this important subject matter. Your very own dedication to passing the solution up and down came to be certainly important and has regularly empowered men and women much like me to get to their objectives. Your personal helpful recommendations indicates so much a person like me and even more to my office workers. Thanks a lot; from each one of us.
revia 50mg over the counter …
revia 50mg over the counter <a href="https://garipiprazole.com/">aripiprazole 30mg for sale</a> order aripiprazole 30mg without prescription
dark market onion <a href=…
dark market onion <a href="https://tor-markets2023.com/ ">dark websites </a>
black internet <a href=…
black internet <a href="https://premiumwebdarklink.com/ ">dark web market links </a>
deep web sites <a href=…
deep web sites <a href="https://mydeepdrugstore.shop/ ">tor darknet </a>
darknet market <a href=…
darknet market <a href="https://mydarkwebmarketplace.link/ ">tor markets links </a>
revia 50 mg for sale <a href…
revia 50 mg for sale <a href="https://galbendazole.com/">order albendazole 400mg generic</a> buy aripiprazole 20mg
tadalafil 5mg pills <a href=…
tadalafil 5mg pills <a href="https://tadaledfil.com/">order cialis 20mg sale</a> buy amantadine 100 mg online
dark website <a href="https…
dark website <a href="https://mytordarknetmarket.link/ ">deep web drug store </a>
real cialis fast shipping <a…
real cialis fast shipping <a href="https://edcialistad.com/">tadalafil over the counter</a> purchase amantadine online
darkmarket 2023 <a href=…
darkmarket 2023 <a href="https://mydeepdruglinks.link/ ">darkmarket list </a>
deep dark web <a href=…
deep dark web <a href="https://premiumwebdarklink.com/ ">dark web websites </a>
dark website <a href="https…
dark website <a href="https://mrdarkmarket24.link/ ">bitcoin dark web </a>
naltrexone for sale online …
naltrexone for sale online <a href="https://garipiprazole.com/">buy aripiprazole 20mg without prescription</a> cheap aripiprazole 30mg
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://mrdarkweb.shop/ ">darknet search engine </a>
goodrx cialis <a href="https…
goodrx cialis <a href="https://tadaledfil.com/">tadalafil ca</a> amantadine 100 mg tablet
buy revia sale <a href=…
buy revia sale <a href="https://gnaltrexone.com/">order revia pills</a> abilify 30mg drug
tadalafil 5mg oral <a href=…
tadalafil 5mg oral <a href="https://buysymmetre.com/">order symmetrel 100 mg online</a> buy amantadine 100 mg pill
naltrexone order online <a…
naltrexone order online <a href="https://gletrozole.com/">order letrozole sale</a> buy aripiprazole 20mg online
darknet websites <a href=…
darknet websites <a href="https://premiumwebdruglinks.com/ ">darknet drugs </a>
deep web drug links <a href…
deep web drug links <a href="https://mytormarket24.com/ ">dark market 2023 </a>
bitcoin dark web <a href=…
bitcoin dark web <a href="https://mrdarknetmarket.com/ ">darknet websites </a>
cialis over the counter <a…
cialis over the counter <a href="https://buysymmetre.com/">cost amantadine 100mg</a> purchase symmetrel sale
revia 50mg canada <a href=…
revia 50mg canada <a href="https://garipiprazole.com/">abilify drug</a> aripiprazole price
cialis mail order us <a href…
cialis mail order us <a href="https://tadaledfil.com/">order tadalafil generic</a> purchase symmetrel generic
dark websites <a href=…
dark websites <a href="https://premiumdarkmarket24.com/ ">dark internet </a>
oral tadalafil 5mg <a href=…
oral tadalafil 5mg <a href="https://edcialistad.com/">cialis 5mg brand</a> purchase amantadine online cheap
naltrexone 50 mg drug <a…
naltrexone 50 mg drug <a href="https://gnaltrexone.com/">revia 50 mg cheap</a> abilify 20mg price
brand revia 50 mg <a href=…
brand revia 50 mg <a href="https://galbendazole.com/">order albendazole 400 mg sale</a> purchase aripiprazole
tadalafil 5mg tablet <a href…
tadalafil 5mg tablet <a href="https://tadaledfil.com/">cialis 10mg drug</a> amantadine online buy
tor markets links <a href=…
tor markets links <a href="https://onionmarkets-darknet.com/ ">dark web link </a>
order cialis 5mg online…
order cialis 5mg online cheap <a href="https://buysymmetre.com/">order symmetrel pill</a> amantadine 100 mg for sale
deep web search <a href=…
deep web search <a href="https://opendarknetmarket.shop/ ">darkweb marketplace </a>
naltrexone us <a href="https…
naltrexone us <a href="https://garipiprazole.com/">order generic abilify 30mg</a> oral abilify 20mg
dark web market list <a…
dark web market list <a href="https://private-darkmarket.link/ ">darknet search engine </a>
tadalafil medication <a href…
tadalafil medication <a href="https://edcialistad.com/">tadalafil pills</a> amantadine oral
darkmarket <a href="https:/…
darkmarket <a href="https://mrdarknetmarkets.com/ ">dark markets 2023 </a>
tor markets <a href="https:…
tor markets <a href="https://premiumdarkmarkets.shop/ ">dark web search engines </a>
dark net <a href="https:/…
dark net <a href="https://mydeepdrugstore.link/ ">tor markets 2022 </a>
order cialis 5mg sale <a…
order cialis 5mg sale <a href="https://buypyridiu.com/">cost pyridium 200 mg</a> symmetrel 100mg over the counter
tadalafil 10mg us <a href=…
tadalafil 10mg us <a href="https://buypyridiu.com/">pyridium 200mg for sale</a> brand amantadine 100 mg
darknet market links <a…
darknet market links <a href="https://opendarknetmarkets.com/ ">onion market </a>
tor markets 2022 <a href=…
tor markets 2022 <a href="https://onionmarkets-darknet.com/ ">darknet markets </a>
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://mydarkwebmarketlist.link/ ">how to access dark web </a>
blackweb <a href="https:/…
blackweb <a href="https://onion-darknetmarkets.com/ ">darkmarket url </a>
dark web market <a href=…
dark web market <a href="https://mytormarket24.shop/ ">darkmarket 2022 </a>
Yeni yorum ekle