![](/sites/default/files/wp-content/uploads/2020/03/0-1875.jpg)
Safiye Hüseyin Elbi 29 Haziran 1882'de İstanbul'da doğmuş, babası Ferit Ahmet Besim Paşa, annesi İngiliz soylularından Josephine Wilward'dır. (Müslüman olduktan sonra Firdevs adını almıştır.)
Elbi'nin meslek aşkı Nightingale hayranlığı ile başlamıştır. 1954'te bir gazeteci ile yaptığı röportajda şöyle ifade eder:
“Büyükbabam Miralay Şükrü Bey, Kırım Harbi sırasında Florence Nightingale’i Kırım’a götüren geminin süvarisiydi. Çocukluğum hep Florence Nightingale’in hikayeleri, efsaneleri ve hayatını dinleyerek geçti. Evimizde bu insanın resmi asılıydı. Bu resmi seyrederken içimde hep böyle bir kadın olmak arzusunu duyardım. Balkan Harbi’nde memlekette hastabakıcı yoktu. İngiltere buraya sağlık ekibi göndermiş, heyet şimdiki Arkeoloji Müzesi olan yere yerleşmişti. Ebüzziya Tevfik Bey, babamın çok iyi arkadaşıydı. Babama İngilizce bilen hastabakıcı aradıklarını söylüyordu. Bunu duyunca kardeşim ve ben müracaat ettik. Babam da kocam da hiç itiraz etmediler, üstelik bizi teşvik ettiler. Ben artık evimi, çocuklarımı unuttum, hastalara daldım…”
Elbi, böylelikle hemşireliğe ilk adımını atar. Özellikle savaş yaralılarının tedavisine ayrılan bu hastanede Elbi, petrol lambalarıyla, fenerleriyle gece geç saatlere kadar aylarca dinlenmeden yorucu tempoda çalıştığını dile getirmiştir. Elbi, geçici hastanelerin kapatılmasının ardından pratik hemşirelik bilgisini geliştirmek için anatomi kitapları okumaya başlar. Daha sonra aile dostları olan Besim Ömer Paşa’nın (Akalın) 1913-1914 yıllarında Üniversite konferans salonunda düzenlediği hemşirelik kurslarına devam eder.
Safiye Elbi Çanakkale’de bulunan askerlerimizin haline dayanamayarak aldığı sorumluluk bilinciyle Çanakkale’ye gitmek için önce ailesiyle, sonra da Besim Ömer Paşa ile görüşür. Görüşmede vaziyetin önemini şu mukaddes sözlerle ifade eder:
“Ömer Paşam, hakkımdaki düşünceleriniz için teşekkür ederim. Ancak ben kararlıyım. Ne pahasına olursa olsun Çanakkale’ye gideceğim. Bakın, gönüllüler hatta lise öğrencileri bir bir Çanakkale’ye gitmek için sırada beklerken, ben kalamam. Ben resmi vazifeden çok bir gönüllü olarak gitmek düşüncesindeyim. Tehlike ne denli büyük olursa olsun. Artık kendi canımızı, hayatımızı düşünmek zamanı değildir. Siz de iyi biliniz ki, korkum yoktur. Bunca yaralıyı alıp getirmek gibi büyük bir vazifede yer almazsam asıl o zaman üzüleceğimi ifade etmek istedim. Ben gelincikler gibi, göz göz al güller gibi yarası olan nice yiğitlerimizin yarasını sarmak, merhem sürmek, gibi bir ulvi görevi yerine getirme mutluluğu içinde olacağım diye seviniyorum. Her iyileştirdiğim yara, her sardığım yara benim için küçük bir madalya olacaktır… Bu hizmete koşarken hiçbir ödül beklemediğimi açık ve kesin bir dille ifade etmek isterim.”
Ek Bilgi: Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 6, Çanakkale Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 8, Gelibolu Seyyar Hilâl-i Ahmer Hastanesi’nde 7, Çanakkale ve Gelibolu’da görevli Cambridge Hilâl-i Ahmer Vapuru’nda 15, Çanakkale Hint Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Hastanesi’nde 12 hastabakıcı görev yapıyordu. Birinci Dünya Savaşı’nda hastanelerde görev yapan hastabakıcı sayısı ve hastanelerin yazılı olduğu bir listede ise toplam 284 hastabakıcının çalıştığı belirtilmektedir. Aynı tarihlerde Almanya’da 67 bin 34’ü kadın, toplam 178 bin 53 hastabakıcı hizmet vermekteydi. Macaristan’da ise Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı sırasında 12 bin gönüllü hastabakıcı yetiştirildiği kaynaklarda belirtilmektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde de hemşire sayısı yeterli durumdaydı. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkemizdeki bu sayı, savaş ortamında bir ülkenin ihtiyacını karşılamaktan oldukça uzak görünmekte, yaşanan hemşire ve hasta bakımı sıkıntısını göstermektedir.
Çanakkale Savaşları’nı Safiye Hüseyin şöyle anlatmıştı:
“Evet savaşa da iştirak ettim Çanakkale’de uzun müddet kaldım. Çanakkale’de savaş başladığında Alman Salibiahmer (Alman Kızılhaçı) ile bizim Hilal-i Ahmer Cemiyeti birleşmiş, Reşit Paşa vapurunu hastane gemisi yapmıştık. Ben bu geminin hasta bakıcısı olmuştum. Reşit Paşa Çanakkale’ye gidecek, orada yaralıları tedavi edecek, yarası ağır olanları alıp İstanbul’a getirecekti.….Vaziyet tehlikeli dediler… Ne vapuru olursa olsun… İster hastane vapuru ister Kızılay ister Salibiahmer, İngilizler esir tutuyorlar. Ben aldırış etmedim. Zaten umumi harp başladığı zaman ben hastabakıcılık için gönüllü yazılmıştım. Gönüllü olarak gidiyordum… Peşinen şunu söyleyeyim ki hayatımda hiçbir zaman ölümden korkmuş değilim. Reşit Paşa’ya bindik. Çanakkale’ye geldik, Akbaş Mevkii’nde demirledik. Hastaları, yaralıları toplamaya başladık. Ne yaralılar, ne yaralılar. Şu parmakları görüyor musunuz? Ben bu parmaklarımla kaç delikanlının gözlerini bir daha açılmamak üzere kapattım. Kaç delikanlının…”
“Yaralıları aldık, dönüyorduk… Birdenbire tepemizde bir uçak belirdi, güverteye çıktık. Süvari müthiş bir haber verdi:- İngiliz uçağı… Mamafih zerre kadar korkmuyorduk. Reşit Paşa gemisinin bir tarafında kızıl bir ay, bir tarafına da kızıl bir salip (haç) vardı. Belli ki hastane vapuru… İçimizden “dünyada bize ateş edemezler” diyorduk. Uçaktan kırmızı bir ışık yükseldi, ve üstümüze dehşetli gürlemeler oldu… Yine bir gün yaralıları aldık dönüyorduk. Etrafımızda müthiş gürlemeler oldu dehşetli gülle yağmurunun altında kaldık. Reşit Paşa’nın sağına soluna gülleler yağıyordu, o zaman anladık ki bize ateş ediyorlar. Attıkları gülle bize o derece yakın düşüyordu ki tasavvur edemezsiniz. Yaralı gaziler vapurlara taşınırken… Fakat bütün bu tehlikelere rağmen korkmak için vaktimiz olmadı. Çünkü hastalar bizi bekliyorlardı. Ameliyat edecek, yaraları sarılacak yüzlerce hasta vardı. Bunlardan biz kendimiz için korkacak vakit bulamıyorduk. Bundan sonra düşman adet edinmişti. Ne zaman Reşit Paşa vapurunu görseler tepemize İngiliz işaretli bir tayyare dikiliyor, düşman topçusuna bizim bulunduğumuz yeri işaret ediyor. Bundan sonra o dehşetli gülle yağmuru başlıyordu. Her defasında ölüm tehlikesi geçiriyorduk. Hele bir keresinde müthiş bir bombardımana tutulmuştuk. İstanbul’a “Reşit Paşa vapuru battı” diye haberler gitmiş. İstanbul’a döndük ki, herkes vapur batmış zannediyordu. Akrabam matem içinde, İstanbul’a adeta ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten döner gibi döndüm. Hayatımda işte böyle bir ahretten dönüş faslı vardır.”
Bekir Çavuş: Kumandanım emrinizi yapamadım!
”Reşit Paşa vapuruna bir gün Bekir Çavuş isminde bir ağır yaralı getirdik. Onun cephenin ön saflarında bulmuştuk. Bir ayağı kangren olmuştu. Hemen Reşit Paşa vapurunda ameliyat masasına yatırdık. Ayağını kestik. Bir tek ayağı ile kalmıştı ama vaziyeti çok tehlikeli idi. Kangren çok ilerlemişti. Aynı zamanda pek fazla kan kaybetmişti. Adeta ölmesini bekliyorduk. O gece sabaha karşı kamaramın kapısı hızlı hızlı vuruldu. Kalktım dışarıda bir ses: Çanakkale Menzil Hastanesi’ndeki Türk yarılaları…— Başhemşire… Başhemşire… diye bağırıyordu….Hemen giyinip fırladım, genç bir Alman hastabakıcısı:— Hani ayağını kestiğimiz yaralı yok mu?— Bekir Çavuş mu?— Evet.— Ne oldu peki?— Kendisine bir hal geldi hemşire, tek bacağıyla ayağa kalktı. Odanın içinde dolaşmak istiyor. Hemen koştum. Bekir Çavuş yaralarından kanlar aka aka ayağa kalkmıştı. Yanına koştum. Bileğinden tuttum, müthiş ateşi vardı.— Aman Bekir Çavuş dedim, Ne yapıyorsun? Bu hal ile ayağa kalkılır mı? Bekir Çavuş kendini kaybetmiş bir halde idi.— Aman dedi, Ne diyorsun? Emir geldi, emri yerine getirmek lazım.. Tabii kalkacağım. Ve sabaha karşı Bekir Çavuş kollarımız arasında dünyaya gözlerini büsbütün kapadı. Bu adamcağız son dakikasına kadar kumandanın emrini, kendisine verilen vatan vazifesini yapmaktan başka bir şey düşünmüyordu. Son dakikasında bile ne annesini ne sevdiğini düşünüyordu. Kansız beyaz dudaklarından çıkan en son cümle:— Emri yapamadım, oldu. Fakat ben ona kani idim ki Bekir Çavuş vazifesini son derece yapmıştı.”
Safiye Hüseyin Elbi, savaş sonrasında iyi seviyede yabancı dil bilgisi sayesinde meslek gelişimi için birçok yayını Türkçeye kazandırmıştır. Kendisi Mesleki Nitelik Kodlarını o zamanlar belirlemiş ve bu özellikleri barındıran bir lider olmuştur. İlk hemşirelik okulu olan ‘Kızılay Hemşirelik Okulu’nun da kurucuları arasında yer alan Elbi, ayrıca Yeşilay Cemiyeti’nin ilk üyesi ve Türk Kadınlar Derneği’nin kurucularındandır. 1921’den beri her yıl verilen Florance Nigthingale Madalyası’nı kazanan ilk ve tek Türk kadın olan Safiye Hüseyin Elbi, yurt dışından da hizmetleri için çeşitli madalyalar aldı. 23 Ağustos1933 yılında kurulan, şu anki adıyla Türk Hemşireler Derneği olan Türk Hasta Bakıcılar Cemiyeti’nin de kurucu üyeleri arasında yer almıştır.
Ömrünü hemşirelik mesleğini geliştirmeye adayan Elbi, tedavi gördüğü Gureba Hastenesi’nde 8 Temmuz 1964’de vefat etmiştir ve Zincirlikuyu Mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynak
A. Yurttakal – Çanakkale Savaşlarında Safiye Hüseyin 28 Ocak 2007
Ş. Yılmaz Gönen-N. Y. Yalım -Lokman Hekim Dergisi 2016(2)-Hemşirelik Tarihinde Bir Öncü Safiye Hüseyin Elbi
Fatma Utkan-Hemşire
Yorumlar
drug markets dark web <a…
drug markets dark web <a href="https://mydeepdrugurl.shop/ ">deep web sites </a>
deep dark web <a href=…
deep dark web <a href="https://mydarkwebmarketlist.shop/ ">tor markets 2023 </a>
darkmarket link <a href=…
darkmarket link <a href="https://onionmarkets-darknet.shop/ ">tor market url </a>
purchase naltrexone generic …
purchase naltrexone generic <a href="https://gletrozole.com/">letrozole online order</a> buy aripiprazole 30mg
darkmarket url <a href=…
darkmarket url <a href="https://premiumwebdrugurl.shop/ ">tor dark web </a>
revia drug <a href="https:/…
revia drug <a href="https://gnaltrexone.com/">order naltrexone 50mg without prescription</a> order abilify 20mg online cheap
naltrexone 50 mg sale <a…
naltrexone 50 mg sale <a href="https://garipiprazole.com/">buy aripiprazole 20mg</a> abilify price
naltrexone 50 mg cheap <a…
naltrexone 50 mg cheap <a href="https://gletrozole.com/">cheap letrozole</a> abilify 20mg pills
deep web search <a href=…
deep web search <a href="https://mydarkwebmarketslink.shop/ ">darkmarket </a>
dark web drug marketplace …
dark web drug marketplace <a href="https://mydeepdruglink.com/ ">dark web search engine </a>
buy revia 50mg for sale <a…
buy revia 50mg for sale <a href="https://garipiprazole.com/">abilify pill</a> abilify 30mg cost
dark web market <a href=…
dark web market <a href="https://premiumwebdarklink.com/ ">dark web sites </a>
revia cheap <a href="https:/…
revia cheap <a href="https://garipiprazole.com/">abilify 20mg cheap</a> purchase aripiprazole without prescription
drug markets dark web <a…
drug markets dark web <a href="https://privatedarkmarkets.com/ ">darknet markets </a>
dark web market list <a…
dark web market list <a href="https://onion-darknetmarkets.shop/ ">darknet drug store </a>
dark web websites <a href=…
dark web websites <a href="https://mrdarkweb.link/ ">how to access dark web </a>
free dark web <a href=…
free dark web <a href="https://mrdarkweb.shop/ ">the dark internet </a>
order generic dapsone 100 mg…
order generic dapsone 100 mg <a href="https://buyaceo.com/">brand aceon 4mg</a> aceon 4mg drug
dark market 2022 <a href=…
dark market 2022 <a href="https://premiumwebdarklink.shop/ ">dark market 2022 </a>
darknet search engine <a…
darknet search engine <a href="https://premiumdarkmarket24.com/ ">dark web sites </a>
tor darknet <a href="https:…
tor darknet <a href="https://mydarkwebmarketslink.com/ ">tor market url </a>
darknet market lists <a…
darknet market lists <a href="https://onion-darknetmarkets.link/ ">tor marketplace </a>
avlosulfon price <a href=…
avlosulfon price <a href="https://buynifedipin.com/">order generic adalat 10mg</a> order perindopril 8mg sale
revia 50mg cost <a href=…
revia 50mg cost <a href="https://gletrozole.com/">letrozole buy online</a> buy aripiprazole generic
order avlosulfon for sale <a…
order avlosulfon for sale <a href="https://buynifedipin.com/">adalat 30mg price</a> order generic perindopril 4mg
purchase naltrexone without…
purchase naltrexone without prescription <a href="https://gletrozole.com/">order femara 2.5 mg pills</a> purchase abilify online
avlosulfon pills <a href=…
avlosulfon pills <a href="https://dapsonemg.com/">avlosulfon tablet</a> perindopril pills
dapsone sale <a href="https:…
dapsone sale <a href="https://buyallegr.com/">fexofenadine over the counter</a> order aceon
buy avlosulfon 100 mg online…
buy avlosulfon 100 mg online <a href="https://buyallegr.com/">allegra 180mg oral</a> buy perindopril sale
dark web drug marketplace …
dark web drug marketplace <a href="https://mydeepdrugurl.com/ ">dark web market list </a>
darknet drug links <a href=…
darknet drug links <a href="https://premiumdarkmarket24.link/ ">darknet drug links </a>
darknet websites <a href=…
darknet websites <a href="https://mydeepnetmarket.shop/ ">dark web sites links </a>
darknet search engine <a…
darknet search engine <a href="https://private-darkmarket.link/ ">bitcoin dark web </a>
avlosulfon 100mg sale <a…
avlosulfon 100mg sale <a href="https://dapsonemg.com/">dapsone 100 mg without prescription</a> purchase aceon generic
darkmarket 2022 <a href=…
darkmarket 2022 <a href="https://mytormarket24.com/ ">dark market onion </a>
dark web sites <a href=…
dark web sites <a href="https://opendarknetmarket.shop/ ">dark web websites </a>
buy avlosulfon generic <a…
buy avlosulfon generic <a href="https://buyallegr.com/">buy fexofenadine 120mg generic</a> aceon 8mg ca
buy naltrexone sale <a href=…
buy naltrexone sale <a href="https://galbendazole.com/">albenza 400 mg pill</a> buy aripiprazole 20mg
naltrexone us <a href="https…
naltrexone us <a href="https://galbendazole.com/">buy albenza 400 mg</a> purchase abilify
order naltrexone 50 mg pill …
order naltrexone 50 mg pill <a href="https://gnaltrexone.com/">revia 50mg without prescription</a> order aripiprazole 20mg
drug markets onion <a href=…
drug markets onion <a href="https://mydarkwebmarketplace.shop/ ">darknet drugs </a>
darknet websites <a href=…
darknet websites <a href="https://private-darkmarket.shop/ ">darkmarket 2022 </a>
dark markets <a href="https…
dark markets <a href="https://localdarkwebsmarket.shop/ ">how to access dark web </a>
naltrexone 50mg canada <a…
naltrexone 50mg canada <a href="https://gnaltrexone.com/">cheap naltrexone 50mg</a> buy abilify 20mg generic
dark markets 2023 <a href=…
dark markets 2023 <a href="https://premiumdarkmarkets.link/ ">dark market list </a>
dapsone 100 mg cost <a href=…
dapsone 100 mg cost <a href="https://buyaceo.com/">buy aceon 8mg for sale</a> purchase aceon without prescription
dark net <a href="https:/…
dark net <a href="https://mrdarknetmarket.link/ ">darkmarket 2022 </a>
order revia <a href="https:/…
order revia <a href="https://gnaltrexone.com/">order revia 50mg online</a> order abilify online cheap
dark web link <a href=…
dark web link <a href="https://mydarkwebmarketlist.com/ ">dark web drug marketplace </a>
revia 50 mg cost <a href=…
revia 50 mg cost <a href="https://galbendazole.com/">albenza 400 mg usa</a> abilify online order
Yeni yorum ekle