C VİTAMİNİN FAYDALARI
ANEMİ (KANSIZLIK)
Demir eksikliğine bağlı anemi yaygındır. Demir alırken, demirin emilimini artırmaya ve demirin kabızlık yan etkisini azaltmaya yardımcı olacağından C vitamini de alınmalıdır.
KANSER
Laboratuarda, C vitamininin çeşitli kanser hücrelerini öldürdüğü gösterilmiştir. Bununla birlikte, ağızdan alındığında faydaları o kadar güçlü olmamıştır. Birçok çalışma, damardan C vitamininin kan dozlarını oral yoldan daha fazla artırabildiğini ve genel olarak kanser hastaları tarafından iyi tolere edildiğini göstermiştir. 2018 yılında 24.000'den fazla kişiyi içeren bir çalışma, daha yüksek C vitamini kan seviyelerine sahip olanların özofagus kanserine yakalanma olasılığının yüzde 42 daha az olduğunu göstermiştir.
KATARAKT
2013 yılında yapılan bir araştırma, meyve, sebze ve C vitamini bakımından yüksek bir diyetin katarakt oluşumunu önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
KOLAJEN VE CİLT SAĞLIĞI
C vitamini, arterlerin (atardamar) ve cildin ana bileşeni olan kolajen oluşumunda önemli bir rol oynar. Kolajen dişleri sağlıklı tutmak için de önemlidir. Çalışmalar, C vitamini içeren gıdalardan yüksek bir diyetin cilt, diş ve kemikler için iyi olduğunu göstermektedir. C vitamini açısından zengin bir diyet, antioksidan sistemi canlı tutmanın önemli bir yoludur. Ek olarak, topikal C vitamininin doğrudan yüze ve vücudun diğer bölgelerine uygulanması, cildin güneş hasarına karşı korunmasında yardımcıdır.
KALP SAĞLIĞI
Bilimsel çalışmalar, C vitamini açısından zengin gıdalardan yüksek bir diyetin kalbe iyi geldiğini kanıtlamaktadır. Kalp hastalığının erken bir göstergesi olan aterosklerozun (damar tıkanıklığı) önlenmesine yardımcıdır. Klinik Kardiyoloji'de yapılan bir 2018 çalışması, kalp ameliyatından sonra C vitamini verilen hastaların C vitamini verilmeyen hastalara kıyasla atriyal fibrilasyon (ritm bozukluğu) gelişme olasılığının daha düşük olduğunu göstermektedir.
Sigara içmeyenlerin, sigara içenlerden 4.3 kat daha fazla C vitamini kan seviyeleri saptanmıştır. Sigarayı bıraktıramıyorsanız en azından vitamin C takviyesi yapılması mantıklı görünmektedir.
HAFIZA
C vitamini, birçok kişinin endişesi olan hafızayı korumak için de yararlı olabilir. C vitamini, Alzheimer Hastalığına doğal yaklaşımının bir parçası olarak önerilen önemli bir besin takviyesidir. C vitamininin hipokampusta oksidatif hasarın önlenmesine yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Uykudan yoksun bırakılan ve sigara dumanına maruz bırakılan sıçanlarda yapılan çalışmalarda; tütün dumanına maruz bırakılmadan önce C vitamini verildiğinde, hafızalarının düzeldiği, C vitamini verilen uykudan yoksun sıçanların, C vitamini verilmeyen uykudan yoksun sıçanlara kıyasla daha iyi hatırladıklarını göstermiştir.
PERİODONTAL HASTALIK
Dişeti ve diş hastalığı, kalp hastalığı için önde gelen bir risk faktörüdür. Kişinin hastalığı ne kadar fazla olursa, kalp krizi geçirme riski o kadar yüksek olur. 2018'de yapılan bir araştırma, C vitamininin diş eti sağlığında önemli bir rol oynadığını gösterirken, 2015'te yapılan bir diğer çalışma, C vitamininin yaşlıların dişeti sağlığında da önemli bir rol oynadığını göstermiştir.
SOĞUK ALGINLIĞI
2013 yılında 29 çalışmanın derlendiği bir meta-analizde (11.306 hasta), düzenli olarak C vitamini alan yetişkinlerde %8oranında soğuk algınlığınınazaldığı, 1-2 gr/gün alımda grip/soğuk algınlığı semptomlarını %22 oranında azalttığı, çocuklarda ise şikayetlerin süresinde %14 oranında azalma sağladığı görülmüştür.
Soğuk algınlığı süresince en az 5 gün C vitamini alan hastalarda, hastalık nedeniyle evde geçirilen günlerde %25 oranında (ortalama 1 gün) azalma saptanmıştır. Zararlıherhangi bir etki görülmemiştir. Hastalık hissinde ciddi azalma saptanmıştır.
Özellikle yoğun egzersiz yapanlarda çok daha fazla faydalıdır. Şiddetli aktiviteye ve soğuğa maruz kalanlar, maraton koşucuları, kayakçılar ve askerlerde alınan günlük 1 gr vitamin C, soğuk algınlığı görülme sıklığında yüzde 50'lik bir azalma sağlamıştır.
C VİTAMİNİ HANGİ DOZDA ALINMALIDIR?
Sağlıklı bir insanda kan C vitamini düzeyi 1000 miligramlık ağızdan verilen bir dozla doygunluğa ulaşırken, stres ve hastalık durumlarında bu doz yeterli olmamaktadır. Ben kendimde ve hastalarımda günde 2 gram kullanıyorum. Ama daha önce dediğim gibi sadece C vitamini değil “antioksidan kardeşliği” şeklinde kullanıyorum.
Peki resmi tıbbi kurumlar C vitaminin ne kadar almamız gerektiğini söylemektedir?Vitamin C için, resmi RDA (Recommended Daily Allowance) yani günlük alınması gereken doz;erkekte 90 mg, kadında 75 mg’ dır. Peki bu dozlar ne ifade ediyor? Vitamin eksikliğine bağlı skorbit, pellegra, beriberi, raşitizm gibi önceden tanımlanmış hastalıkları önlemek için almak zorunda olduğumuz asgari miktarları ifade etmektedir. İlgili vitamin tamamen kesildiğinde, hasta bu vitamini hiç almadığında bu hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Yani günlük alınması gereken doz hastanın “süründüren ama öldürmeyen” dozudur. Vücudun ihtiyacı olan dozu değildir.
C VİTAMİNİ KAYNAKLARI NELERDİR?
Yeşil – kırmızıbiber, brokoli, lahana, papaya, portakal, Brüksel lahanası, kavun, kivi, çilek
- 100 grammaydanoz 133 mg,
- 100 g taze tatlı kırmızı biber 128 mg, orta boy bir adedinde 152 mg,
- 100 g yeşilbiber 80,4 mg,
- 100 g kivi 92,7 mg,
- 100 g brokoli 89,2 mg,
- 100 g limon 53 mg,
Bu oranlara bakıldığında sadece 1 gram C vitamini almak için, günde 10 deste maydanoz, 10 adet kırmızıbiber ve 20 adet yani neredeyse 1 kasa limon yemeniz gerektiğini göreceksiniz. Halbuki sabah akşam alınacak 1 gramlık bir C vitamini takviyesi çok daha kolay tüketilir ve ihtiyacınızı hayli hayli karşılar. Tabi karar sizin, belki de tahmin ettiğinizden daha iştahlısınızdır.
C VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Kanama bozukluğuna bağlı kolay morarma, deride kanama lekeleri, diş etlerinde kanama ve şişme, burun kanaması, diş minesinde zayıflama, yorgunluk, depresyon, eklem ağrısı, kemik ağrısı, kas ağrıları, ödem…
Siz siz olun vitaminsiz kalmayın. Hayatınızda “antioksidan kardeşlere” yer açın.
“Hastalığa tutulmamak, hasta olup da iyileşmekten daha iyidir.”
-Erasmus