Dünya Sağlık Örgütü dikkat çekti:
Tarih: 15 Nisan 2022
Konu: Çocuklarda nedeni bilinmeyen sarılık salgını
Geçen hafta itibari ile
Avrupa’da 11 ülkeden ve
Amerika’dan 169 vaka.
Nedeni bilinmeyen akut sarılık vakaları:
En çok bildirim İngiltere’den.
İspanya, Danimarka, Hollanda,
İtalya, Norveç, Fransa ve
dün de Japonya’dan bir vaka bildirimi.
Vakaların yaş dağılımı 1 ay ile 16 yaş arası.
Vakaların yaklaşık %10’u karaciğer nakli
gerektirecek kadar ileri.
Bilinen bir ölüm bildirilmiştir.
Çocuklarda Sarılık
Bildirilen vakaların klinik belirtileri:
Akut sarılık denilen karaciğer iltihabı.
Vakalarda şiddetli akut sarılık
ortaya çıkmadan önce
karın ağrısı, ishal, kusma bildirilmiş.
Ayrıca laboratuvar ile
karaciğer testlerinin bozulduğu gösterilmiştir.
Karaciğer testleri bozukluğu ile birlikte
sarılık belirtileri de bildirilmiştir.
Vakaların çoğunda
yüksek ateş ölçülmemiştir.
Klasik Beşli: Sarılık Virüsleri
Bilinen virüslere bağlı sarılık etkenlerine
hepatit (sarılık) virüsleri adı verilir.
Bunlar Hepatit virüsleri A, B, C, D ve E’dir.
Ne var ki bildirilen
çocuk sarılık vakalarının hiçbirinde
bunlar tespit edilmemiştir.
Başka ülkelere seyahat öyküsü tanımlanmamıştır.
Adenovirüs mü, Koronavirüs mü?
Bu konuda tartışmalar yoğun.
Hatta aşıyı da işaret edenler var.
Peki etken sarılık virüsleri değilse, nedir?
Vakaların büyük çoğunluğunda
Adenovirüs tespit edildi.
Yine test edilenlerin az bir kısmında da
Koronavirüs tespiti var.
İkisinin birlikte görüldüğü vakalar da
dikkat çekmiştir.
Peki sarılık sorumlusu Koronavirüs mü
Adeno virüs mi?
Ya da her ikisi mi?
Son zamanlarda altta yatan etkenin
Adenovirüs olduğuna dair
bir hipotez ileri sürüldü.
Ancak vakalardan tespit edilen
Adenovirüs tip 41 ile
şimdiye kadar benzer ağır bir tablo
ilişkilendirilmemiştir.
Adenovirüsler
Adenovirüsler, genellikle kendi kendini
sınırlayan enfeksiyonlara neden olan
yaygın virüslerdir.
İnsandan insana bulaşır.
En yaygın bilinen hastalık şekli, solunum yolu hastalıklarıdır.
Ancak türüne bağlı olarak
gastro-enterit (mide veya bağırsak iltihabı),
konjonktivit (göz nezlesi) ve
mesane enfeksiyonu gibi
başka hastalıklara da yol açabilir.
İnsanlarda hastalık yapabilen 50'den fazla
Farklı Adenovirüs türü vardır.
Son salgında tespit edilen
Adenovirüs tip 41,
genellikle solunum belirtilerinin eşlik ettiği
ishal, kusma ve ateş ile kendini gösterir.
Etkilenen çocukların büyük çoğunluğuna
Covid-19 aşısı yapılmadığından,
Covid-19 aşılarının yan etkileriyle ilgili
hipotezler şu anda desteklenmemektedir.
Var olan riski tam olarak değerlendirmek ve
yönetmek için diğer bulaşıcı ve
bulaşıcı olmayan nedenlerin
ayırıcı tanıda dikkate alınması gerekir.
Şüpheli etken olan Adenovirüslere karşı
henüz bir aşı yok.
Tedbirli Ol!
Dünya Sağlık Örgütü;
mevcut bilgilere dayanarak,
İngiltere veya
vakaların tespit edildiği diğer ülkelerle
seyahat ve/veya ticaret konusunda
herhangi bir kısıtlama önermemektedir.
Kontrol ve önlem için,
vakaları belirlemek ve
nedenini araştırmak için
daha fazla bilimsel çalışma
yapılması gerekiyor.
Adenovirüs ve diğer
yaygın solunum yolu enfeksiyonları için
Covid-19 pandemisinde
uyguladığımız bilinen önlemler ile,
düzenli el yıkama ve
öksürürken, aksırırken
daha dikkatli olmak gereklidir.
Anne-Babalar Dikkat!
Dünya Sağlık Örgütü;
Başta İngiltere ve Amerika’da
çocuklar arasında görülen
şiddetli sarılık vakaları nedeni ile
bir uyarı yayınladıktan sonra,
anne babalar hangi belirtilere dikkat etmeli?
Sarılık, karaciğerin iltihaplanmasıdır.
Akut sarılık, genellikle belirtileri
hızlı bir şekilde ortaya çıkan ve
altı aydan fazla sürmeyen
iltihaplanmayı ifade eder.
Sarılık belirtileri geniş kapsamlıdır.
Birçok yaygın hastalıkla karışır.
Sarılıklı Çocuk
Sarılıklı bir çocukta
ateş (düşük dereceli veya hafif),
yorgunluk,
eklem veya kas ağrısı,
iştahsızlık veya mide bulantısı,
ishal ve kusma görülebilir.
Çocuklarda özellikle karaciğerin bulunduğu
sağ üst karın bölgesinde karın ağrısı veya
hassasiyet olabileceği unutulmamalıdır.
Bir çocuğun karnında şiddetli ağrı
belirtisi başladığında,
çocuğun acil tıbbi yardıma
başvurması önemli.
Bazı çocukların daha koyu idrarı veya
soluk veya kil renkli dışkıları olabilir.
İlk değişiklik gözlerde:
Beyaz kısım sararır.
Sarılıkta derinin rengi de sararır.
Sarılığın ayırt edici bir işaretidir.
Bazen karaciğer iltihabı olmasına rağmen,
sarılık belirtisi göstermemesi de mümkündür.
Sarılık Aşıları
Bilinen sarılık nedeni virüslerden
bazılarının aşıları var.
Aşılar sarılık virüsüne karşı
koruyuculuk sağlar.
Örneğin B tipi sarılık bazı durumlarda
Karaciğer kanserine kadar ilerleyebilir.
Bu nedenle sarılık aşıları ihmal edilmemeli.
Prof. Dr. Ramazan İnci
Tıbbi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
İletişim: dr.ramazan.inci@gmail.com