Türkiye’de bazı tıp fakülteleri, COVID-19 salgınının yakın zamanda yatışmayacağını öngörerek güz döneminin tamamını uzaktan gerçekleştirme kararı aldı. Pek çok öğrenci bu kararı “bravo, ne kadar da öğrencilerini koruyan bir yönetim” diyerek alkışlarla karşıladı. Ne mutlu onlara…
Salgının durulmayacağına dair öngörü oldukça isabetli. Önümüzün sonbahar ve kış olduğu düşünüldüğünde, yeni vaka sayıları şu şartlarda bizlere nefes aldıracak bir seviyeye düşecek gibi durmuyor. Peki ya uzaktan eğitim kararı?
Uzaktan eğitim kararı almaktaki motivasyon da gerçekten haklı: “Öğrencilerimizin enfekte olmasına sebep olmayalım.” Ne güzel bir bakış değil mi? Öğrencilerimiz hasta olmasın. Bence de olmasın. Hatta kimse hasta olmasın. Bunların hepsi çok güzel dilekler. Ama “Penguenler ölmesin istiyorum ve de dünya barışı gelsin istiyorum.” diyen bir manken saflığından öteye geçmiyor. Çünkü hayatın gerçeklerini yok sayıyor.
Olacakları söyleyeyim: Siz uzaktan eğitim yapacaksınız. Yaptığınız uzaktan eğitim de amfide eğiticinin sadece kendisinin konuştuğu (ve bu yüzden verimsiz olduğunu herkesin bildiği ama görmezden geldiği) derslerin video versiyonunu çevrimiçi ortama yüklemekten ibaret olacak.
Böyle olunca herkes mutlu olacak. Eğitici, kendisine eğitimle ilgili “yük” gelmediği için, öğrenci de çevrimiçi sınavlar sayesinde 3,50 ve üzeri ortalama yapabildiği için mutlu. Ne de olsa çevrimiçi sınavlarda aldıkları sonuçlarla ne kadar yetkin(!) birer hekim olacaklarını gösterebiliyorlar. Herkes mutluysa ne güzel, değil mi?
Peki ya öğrencilerin yetkinliği? Kliniğin havasını solumamış, hastaya dokunmamış, hekim olma yolunda gerekli çileyi çekmemiş bir mezun ne kadar “hekim” sizce? Uzaktan eğitim öncesinde intörnlerin yaklaşık üçte biri “Temel yaşam desteği sağlayamam.” diyordu. Uzaktan eğitim sonrasında bu oran ne olacak sizce?
“HER SEÇİŞ BİR VAZGEÇİŞTİR” DERLER.
Enfekte olan öğrencilerimizin sayısını azaltarak kısa vadede olumlu sonuç verecek olan uzaktan eğitim kararı, uzun vadede “daha da ehliyetsiz doktorlar” sorununa yol açmaya gebe. Karar siyah ya da beyaz değil, gri. Ama verilebilecek en kolay karar, uzaktan eğitime geçme kararı. Çünkü bir öğrencinin sonucu COVID-19 pozitif geldiğinde, bunun hesabı karar alıcılardan sorulacaktır. Ama uzun vadedeki sorunların hesabı pek sorulmuyor. Kimse yıllar sonra bu kararların sonucunda ortaya çıkan “ehliyetsiz hekimler”i görüp, karar alıcılardan hesap sormayacak. Öyleyse eğitimi uzaktan yaparak sorumluluğu üzerimizden neden atmayalım ki. Soran olursa “eğitim yaptık” dersiniz.
Böyle giderse varacağımız nokta şu: İtibarı daha da düşük, teknisyenlerin “Yeni doktorlar bir şey bilmiyor.” diyerek dalga geçtiği, hastaların “Pratisyene muayene olmam, profesöre gideceğim.” dediği türden bir hekimlik.
Peki, ne yapalım? Öğrenciler enfekte mi olsun?
Öğrenciler mezun olunca her hekimin yaptığı gibi sağlık hizmeti verecek. Bu süreçte de kendisini korumak için elinden geleni yapacak. İşte koruma için yapacaklarını birkaç yıl önce tıp fakültesinde uygulayarak öğrenecek. Tıp fakültelerinin amacı öğrencileri gerçek meslekî hayata hazırlamaksa, öğrencilerin pandemi şartlarında nasıl davranmaları gerektiğini de fakültede uygulamalı olarak öğretebilmeliyiz.
Bütün koruyucu önlemlere rağmen enfekte olanlar da olacaktır, bu da mesleğimizin bir cilvesidir. Tıp fakültesinin kapısından girerken bu gerçeği kabul ederek girmek zorundayız. COVID-19 olmasa bile bulaşıcı birçok hastalık var ve biz hekimler bunu bilerek bu işi yapmaktayız. Bir kutsallık atfediliyorsa, işte tam da buradan gelmektedir.
“Öğrenciler fakültede zaten bir şey öğrenmiyorlardı, boşuna gelip de enfekte olmasınlar.” diye düşünenler de olacaktır. Eğer bunu kabul edersek, hekim yetiştirmek için var olan fakültelerimizin bir işe yaramadığını söylemiş oluruz ki bu durumda her şeyi kapatıp gitmemizin zamanı gelmiş demektir.
Olmadı mı? Hastalara “Artık sağlık kuruluşlarını kapatıyoruz, uzaktan tedaviye geçtik.” dersiniz, olur biter.
Tıp Eğitimi alanından bilgiler için takip etmeniz önerilir: https://twitter.com/tipegitim
Kâmil Vâsık Yûzey