Human Papilloma Virus (HPV) aşısı, HPV’nin neden olduğu kanser ve siğillerden korumaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, ülkelere HPV aşısının ulusal aşı şemasına alınmasını önermektedir. Rahim ağzı kanserinden koruyan HPV aşısının ulusal aşı takvimine alınması sağlıklı yarınlara önemli bir yatırımdır.
Human Papilloma Virus (HPV), en büyük halk sağlığı tehditlerinden biridir. HPV ile ilişkili rahim ağzı kanseri, kadınlarda görülen en sık 4. kanserdir. Dünyada her gün 7 kadından biri rahim ağzı kanseri tanısı almakta, her gün 3 kadın bu nedenle ölmektedir.
Bağışıklama, temiz su sağlanması, sağlıklı yaşam davranışları (beslenme, fiziksel aktivite vb.) hastalık önlemede etkilidir. Bağışıklamada, etkenine özel aşıları tüm toplum için bir kalkan olarak düşünebiliriz. Aşılama, ilgili hastalığı azaltmaktadır. HPV aşısı, 16 yıldır uygulanarak, her iki cinsiyette de HPV’nin neden olduğu kanser ve siğillerden büyük oranda korumaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ), HPV aşısını 9-13 yaş kızlara önermektedir. HPV aşısı, 9–45 yaş arası kız ve erkeklere yapılabilir. HPV aşısı için bir üst yaş sınırı bulunmamaktadır.
Dünyada HPV aşısının iki, dört ve dokuz valanlı 3 tipi bulunmaktadır. Yapılan çalışmalara göre üç aşı da güvenilirdir. İki valanlı aşı HPV 16, 18’e, dört valanlı aşı HPV 6, 11, 16, 18’e, dokuz valanlı aşı HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58’e karşı koruyucudur. Ülkemizde bulunan iki ve dört valanlı aşılar, özel aşı olarak kas içine uygulanmaktadır. HPV aşı oranları ülkemizde oldukça düşüktür. Kız ve erkeklerin HPV'yle karşılaşmadan aşılanması önerilmektedir.
Tüm HPV aşıları, rahim ağzı kanserinde %100 etkili koruma sağlamaktadır. Ayrıca dört ve dokuz valanlı aşı siğilleri önlemektedir. Dört ve dokuz valanlı aşı hem erkek hem kadınlar için, iki valanlı aşı ise kadınlar için önerilmektedir.
DSÖ, 2 doz aşının 3 doz aşı kadar etkili olduğunu belirtmektedir. HPV aşıları, 9–14 yaş arası uygulanırsa daha yüksek antikor oluşturur. DSÖ:
-15. yaş gününden önce; iki doz HPV aşısı (0, 6–12 aylık program), iki doz arasının en az 5 ay olmasını önermektedir.
-15. yaş gününden sonra veya bağışıklığı riske atan belirli koşulları olanlarda; üç doz HPV aşısı (0, 1–2, 6 aylık program) önermektedir. Üç doz aşılamada birinci ve ikinci doz aşı arası en az bir ay, birinci ve üçüncü doz aşı arası en az beş ay, ikinci ve üçüncü doz aşı arası ise en az üç ay olmalıdır.
HPV aşıları güvenlidir, aşının ciddi istenmeyen etkisi bulunmamaktadır.
HPV aşısı yaptıran kadınlar düzenli kanser taramalarına devam etmelidir. Ülkemizde kanser tarama programında, 30-65 yaş kadınlara 5 yılda bir smear ve HPV DNA testi, Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) ve aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz ya-pılmaktadır. Ayrıca, tüm aşılar ve HPV aşıları aile hekimlerine danışılabilir.
HPV aşısı, birçok ülkenin ulusal aşı takviminde yer almaktadır. DSÖ, HPV aşısının ulusal aşı takvimine alınmasını tüm ülkelere önermektedir. HPV aşısıyla, HPV virüsü ve neden olduğu hastalıklardan korunma her bireyin hakkıdır. Koruyucu ve maliyet etkin bu aşı, ulusal aşı takvimimizde yer almalıdır.
İki yıldır ülkemizde HPV aşısının ücretsiz, ulusal aşı taviminde olması tartışılan bir konudur. Geçtiğimiz hafta, Sağlık Bakanlığı, HPV aşısını ulusal aşı takvimine almak için çalışma başlatıldığını açıklamıştır, HPV nedeniyle olan kanserlerden koruyan aşı için, bu açıklama heyecan vericidir. Çalışmalar bittiğinde aşı için uygulama takvimi değişiklikleri olabilir, takip edilmelidir. Ayrıca, daha çok HPV çeşidine karşı koruyucu olan dokuz valanlı aşı ülkemize getirilebilir.
HPV aşısının ulusal aşı takvimine girmesiyle rahim ağzı ve diğer kanserler azalabilir. HPV aşısı, sağlık harcamalarını azaltabilir, binlerce insanın hastalanmasını, acı çekmesini ve ölmesini önleyebilir. HPV aşı çalışmaları en kısa sürede tamamlanmalıdır.
Ulusal aşı takviminde ücretsiz uygulanacak HPV aşısıyla sağlıklı yarınlara…
Uzm. Dr. Zühal ALBAYRAK
ANKAHED Bilim-Eğitim Komisyonu Üyesi