Danıştay İdari Dava Daireleri geçtiğimiz günlerde yayımlanan bir kararla, bazı statüdeki emekli hekimlerin özel hastanelerde çalışmalarına getirilen sınırlamayı kaldırdı. Böylece özel hastanelerde, sadece “kadrosuzluk nedeniyle emekli olan veya 60 yaşını dolduran tabipler ile engellilik oranı en az yüzde 60 olan tabipler” için getirilen kadrosuz çalışma hakkı, diğer statülerdeki emekli hekimlere de tanınmış oldu. Konunun daha iyi anlaşılması bakımından, düzenlemenin Yönetmeliğin sistematiğindeki yerine göre bir analiz yapmakta yarar var.
Sağlık Bakanlığı, 2008 yılında özel sağlık işletmeciliğinde çok temel bir değişiklik yaparak özel hastaneler ve tıp merkezleri için planlama uygulamasını getirdi. Bu uygulamanın esası, standartlara uygun olsa bile, hangi şehirde kaç tane özel hastane açılacağı ve bu hastanelerde kaç tane hekim çalıştırılacağının Bakanlık tarafından belirlenmesi oluşturuyordu. Yazımızla ilişkili yönüyle, her hastanenin belli uzmanlık alanlarında ve belli sayıda hekim istihdam hakkı vardı. Hastane bunun üzerine çıkarak kadrosuna yeni hekim alamıyordu. Bunun için Bakanlığın izni ve onayı gerekiyordu.
Ancak bu uygulama çok katıydı. İzleyen yıllarda bu konuda bazı istisnalar getirildi. Bunlardan birisi de emekli hekimlerle ilgiliydi. Bakanlık, 23/01/2015 tarihinde, Özel Hastaneler Yönetmeliğinde bir değişiklik yaptı. Bu değişiklikle, “kadrosuzluk nedeniyle emekli olan veya 60 yaşını dolduran tabipler ile engellilik oranı en az yüzde 60 olan tabiplere”, kadrolu tabiplerin çalışma şekline uygun olarak hastane kadrosu dışında geçici çalışma hakkı tanındı.
Böylece; (1) kadrosuzluk sebebiyle emekli olan hekimler, (2) 60 yaşını dolduran hekimler ve (3) en az yüzde 60 oranında engelli olan hekimler, boş kadrosu olup olmadığına bakılmaksızın özel hastanelerde kadrosuz olarak çalışabilecekti. Ancak bu sayılanlar dışında kalan emekli hekimler için böyle bir imkân tanınmadı. Şüphesiz bu durum bir eşitsizliğe yol açmaktaydı ve haklı itirazlara sebep oldu.
Sonuçta konu kadrosuzluk sebebiyle emekli olmayan hekimler ve 60 yaşından küçük olan hekimler yönünden Danıştay 15. Dairesinin önüne geldi. Danıştay 15. Dairesi bu düzenlemeyi, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile dayanağı olan kanunlara aykırı bulmadı. Bir başka anlatımla “uygulamaya vize verdi.”
Daha sonra yapılan itiraz üzerine bu sefer konu Danıştay’da bir üst mahkeme olan İdari Dava Daireleri Kurulu’nda görüşüldü. İdari Dava Daireleri Kurulu ise, Danıştay 15. Dairesinin kararını hukuka uygun bulmayarak bozdu.
İdari Dava Daireleri Kurulu’nun kararının gerekçesinde, bazı emekliler için öngörülen kadro dışı geçici çalışma hakkının, 1219 sayılı Kanun'un 12. maddesine uygun olmak koşuluyla, her tabip için geçerli olması gerektiğini vurgulayarak, Bakanlıkça getirilen sınırlamayı uygulanamaz nitelikte ve hukuka aykırı buldu. Yüksek Kurul, yukarıda 3 başlıkta belirttiğimiz statülerin dışında kalan emekli tabiplerin kadro dışı geçici çalışma hakkının engellenmemesi gerektiği sonucuna vardı.
Sonuçta, kamudan emekli olan hekimler için (kadrosuzluk nedeniyle emeklilik veya 60 yaşından büyük olma gibi) herhangi bir kısıtlama olmaksızın özel hastanelerde kadro dışı geçici çalışma hakkı doğmuş oldu. Bu husus bilhassa 60 yaşından önce emekli olanlar bakımından önem taşımaktadır. Bu durumda olan hekimlerin bir özel hastanelerde çalışması kadro şartına bağlanmıştı. Kadro yoksa çalışmaları da mümkün olmuyordu. Yeni durumda bu kişiler de artık özel hastanelerde kadro şartı olmadan çalışabilecek.